دوران نوزادی و کودکی تاثیر بسیار مهمی بر سلامت کودک دارد. در این زمان بدن نوزاد به اقسام ویتامین ها برای رشد کامل نیاز دارد. مصرف آب نیز نقش بسیار مهمی در سلامتی کودک دارد. جدای از مصرف مستقیم، آب می تواند از طریق شیر، میوه و سوپ نیز وارد بدن نوزاد شود. معمولا مادران در هنگام نوزادی می پرسند که مقدار آب دادن به نوزاد چقدر باید باشد؟ در این مقاله از بیبی لوکس سعی می کنیم به این سوال پاسخ دهیم.
از چند ماهگی به نوزاد آب بدهیم؟
از آن جا که تا قبل از 6 ماهگی نوزادان از طریق شیر مادر و یا سوپ میزان آب مورد نیاز بدن خود را تأمین خواهند کرد، نیازی به مصرف جداگانه آب قبل از 6 ماهگی نخواهند داشت. زمانی که نوزاد شما شروع به خوردن غذاهای جامد می‌کند، می‌توانید آب دادن به نوزاد را شروع نمایید. هر نوزاد با توجه به شرایط جسمانی میزان آب مصرفی متفاوتی دارد. در هنگام مصرف آب به کودکان بهتر است از دادن نوشیدنی‌هایی که انرژی‌زا یا دارای قند مصنوعی هستند، جداً خودداری نمایید.
با توجه به این که کودکان زیر یک سال توانایی صحبت کردن و بیان نیازهای خود را ندارند، می‌توان از طریق ایما و اشاره کردن آنها به زمان تشنه شدن آنها آگاهی پیدا کرد. برای مثال یک نوزاد 9 ماهه با غذا نخوردن نشان می‌دهد که تشنه شده است و وقتی به او آب داده می‌شود به اندازه نیازش از آب می‌نوشد. در بعضی مواقع کودکان شروع به گریه می‌کنند یا به سمت فنجان آب خم می‌شوند.
چرا نباید به نوزاد آب داد؟
دستگاه گوارش و کلیه تمامی نوزادان تا قبل از شش ماهگی هنوز کامل نشده است. به همین دلیل بهتر است تا قبل از 6 ماهگی به نوزادان آبی داده نشود. چرا که آب، معده آنها را پر می‌کند و مانع از خوردن به موقع شیر مادر که تغذیه اصلی آنها به حساب می‌آید، می‌شود. عدم مصرف شیر به میزان کافی به کودکان بر سلامت آنها تأثیر گذار است.
آب دادن به نوزاد در قبل از 6 ماهگی مشکلات زیر را به همراه دارد:
- عدم جذب مواد مغذی داخل شیر مادر توسط دستگاه گوارش نوزاد
- کاهش اشتهای کودک و افزایش وزن نوزاد
- احتمال مسمومیت غذایی و خطر بیهوشی به دلیل افزایش غلظت سدیم
- به دلیل عدم رشد کلیه‌ها و آزاد شدن سدیم در بدن نوزادان، فعالیت مغز نوزادان تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
- تندخویی، خواب آلودگی و تغییرات رفتاری و نیز کاهش دمای بدن و ورم صورت که همگی از نشانه‌های مسمومیت نوزادان از مصرف زیاد آب است.
- مصرف زیاد آب برای نوزادانی که دچار زردی هستند، مضر بوده و درصد زردی آنها را افزایش می‌دهد.
در هوای گرم، کودک چطور آب می‌نوشد؟
اگر کودک شما زیر ۶ ماه است در هوای گرم، شیردادن با شیر مادر یا شیرهای دیگر بیشتر اهمیت دارد. در این سن فقط با اجازه دکتر می‌توانید به بچه آب بدهید.
در هوای گرم بیشتر به نوزاد شیر بدهید و برای همین باید خودتان هم آب بیشتری به بدن برسانید. برای راحت‌تر کردن شیردهی در هوای گرم:
- یک حوله، ملحفه یا روبالشی بین خود و کودکتان قرار دهید.
- دراز بکشید و به نوزاد شیر بدهید تا تماس پوستی کم شود.
- اگر نوزادتان ۴ تا ۸ پوشک رنگ پریده و خیس در طول ۲۴ ساعت داشته باشد، یعنی به خوبی آب به بدنش رسیده است.
نحوه درست آب دادن به نوزاد چیست؟
برای کمک به رشد مهارت‌های نوشیدن آب، آن را در یک لیوان باز یا لیوانی با نی بریزید. شاید تعجب کنید اما یادگیری مهارت نوشیدن از لیوان از سخت‌ترین کارهایی است که کودک با آن مواجه می‌شود. آب رقیق است و به سرعت جریان پیدا می‌کند، در نتیجه لازم است که زبان و ماهیچه‌های بلع سریع عمل کنند.
احتمالا کودک در نخستین باری که نوشیدن آب را تجربه می‌کند، کمی با چالش روبه‌رو می‌شود و حتی به سرفه هم می‌افتد. مهارت‌های حرکتی دهان مورد نیاز برای نوشیدن از لیوان آموزشی بسیار متفاوت از حرکات مورد نیاز برای تغذیه با سینه یا شیشه شیر است.
از دادن آب در بطری خودداری کنید. نوشیدن آب از بطری می‌تواند منجر به مصرف بیش از حد آن شود و چنین چیزی برای رشد مهارت‌های حرکتی دهان و دندان مفید نیست. به یاد داشته باشید، شیردادن با شیشه مهارتی نیست که نوزادان ما برای زندگی به آن نیاز دارند، بنابراین یادگیری نوشیدن آب از یک لیوان یا لیوانی با نی توصیه می‌شود.
لیوانی کوچک انتخاب کنید که به راحتی در دستان کودک قرار می‌گیرد. ابتدا از نی برای نوشیدن کمک بگیرید و بعد که کودک به روند عادت کرد، لیوان معمولی در اختیارش قرار بدهید. قمقمه یا لیوان‌هایی مخصوص نوشیدن آب برای کودکان هم وجود دارد که دارای نی هستند.
شرایط آب مصرفی برای نوزادان
آب مصرفی نوزادان باید کاملا سالم و بهداشتی باشد. پیش از مصرف آب، آب باید به مدت یک دقیقه کاملا جوشیده شود. آب جوشیده شده میکروب کمتری دارد. آب جوشیده را می توان حداکثر تا 72 ساعت و در یخچال نگه داری کرد. پس از جوشیدن آب، باید آن را در دمای محیط سرد کنیم. پس از سرد شدن نوزاد می تواند آب را مصرف کند.
هر نوع آبی که نوزاد می خواهد مصرف کند بایستی جوشیده شود. پزشکان توصیه می کنند حتی آب معدنی را نیز قبل از مصرف به جوش بیاوریم و سپس به نوزاد بدهیم. همچنین توصیه می شود از دستگاه های خانگی تصفیه کننده آب برای نوزدان استفاده نکنید. این دستگاه ها سدیم آب را افزایش می دهند. سدیم بالا نیز موجب مسمویت غذایی نوزاد می شود.
فواید مصرف آب برای نوزادان بالاتر از 6 ماه
مصرف کافی آب فواید زیادی به همراه دارد. نزدیک به 70 درصد حجم بدن انسان را آب تشکیل داده است. به همین منظور بدن همیشه باید آب کافی را در اختیار داشته باشد. در ادامه به چند مورد از فواید مصرف آب اشاره می کنیم.
مصرف آب به سیستم گوارش کمک می کند
مصرف کافی آب موجب نرم شدن روده ها و سیستم گوارش می شود. به همین دلیل توصیه می شود برای دفع راحت مواد زاید و جلوگیری از یبوست به میزان کافی آب مصرف کنیم. به همین دلیل سعی کنید حتما بعد از شش ماهگی نوزاد خود را به مصرف کافی آب عادت دهید.
رشد بهتر عضلات با مصرف آب
همه اعضای بدن به آب کافی احتیاج دارند. مصرف کافی آب می تواند موجب رشد عضلات بدن شود. عضلات بدن برای رشد علاوه بر اکسیژن به آب نیاز دارند. بنابراین مصرف مداوم آب را برای رشد بهتر عضلات فراموش نکنید.
مصرف آب سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند
مطالعات انجام شده نشان می دهد مصرف کافی آب بر روی سیستم ایمنی بدن اثر گذار است. بنابراین پیشنهاد می کنیم برای تقویت سیستم ایمنی بدن و جلوگیری از بیماری حتما به مقدار کافی آب مصرف کنید. عادت دادن نوزاد به مصرف آب موجب سلامتی بیشتر در بزرگسالی می شود.
جمع بندی
تمامی نوزادان زیر 6 ماه به دلیل تغذیه از شیر مادر نیازی به مصرف آب ندارند. مصرف آب برای نوزادان زیر 6 ماه دارای خطراتی از جمله خطر مسمومیت، خطر بیهوشی، کاهش اشتها و … است. از این رو مصرف زیاد آب به نوزادان توصیه نمی‌گردد. بهتر است هنگام آب دادن به نوزاد از لیوان آموزشی مخصوص استفاده کنید و شیشه شیر را کنار بگذارید.
