اگرچه دوران شیردهی یکی از بهترین دوره‌های زندگی مادران است، زمانی که کودک در حین شیر خوردن شروع به گاز گرفتن مادر می‌کند می‌تواند شیردهی را به فرآیندی سخت و ناراحت‌کننده برای مادر تبدیل کند. نوزادان و کودکان ممکن است به دلایل مختلفی از جمله دندان درآوردن، بی‌حوصلگی، حواس‌پرتی در حین شیر خوردن، گرسنگی زیاد، سرما خوردگی، عفونت گوش و… در حین شیر خوردن سینه مادر را گاز بگیرد. در ادامه مقاله از بیبی لوکس روش‌های درمان گازگرفتی سینه مادر هنگام شیر خوردن را بررسی خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
دلایل گاز گرفتن نوزاد هنگام شیر خوردن
نوزادان و کودکان در هنگام شیر خوردن معمولا آرام هستند. اما گاهی پیش می‌آید که از شیشه شیر نوزاد و یا شیردوش استفاده نمی‌کنند و نوزاد در حین شیر خوردن سینه مادر را گاز می‌گیرد. گاز گرفتن سینه مادر توسط نوزاد می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. از جمله دلایل این امر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
دندان درآوردن کودک
کودکان در هنگام دندان درآوردن دچار درد، ورم، خارش و سوزش لثه‌ها می‌شوند و به همین دلیل ممکن است در حین شیر خوردن برای تسکین درد خود سینه مادر را گاز بگیرند. بنابراین اگر در زمان دندان درآوردن کودکتان، گاز گرفتن‌های او نیز شروع میشود، از انواع دندان‌گیر برای تسکین خارش و درد لثه کودک خود استفاده کنید. استفاده از شیردوش نوزاد هم می‌تواند راه گریزی از این حالت باشد.
بی‌حوصلگی و حواس‌پرتی کودک
گاهی کودک به دلیل گرسنگی بیش از حد و یا بیدار بودن برای مدت زمان طولانی، بی‌حوصله و خسته شده و در نتیجه آن شروع به ناآرامی یا گاز گرفتن سینه مادر می‌کند. در برخی موارد نیز عوامل محیطی سبب حواس‌پرتی او شده و در نتیجه کودک سینه مادر را گاز می‌گیرد. این اتفاق عمدتا در انتهای شیر خوردن که احساس گرسنگی کودک رفع شده است، رخ می‌دهد. برای حل این مشکل می‌توان تا جایی ممکن شیردهی را در محیطی آرام و تاریک انجام داد. همچنین دراز کشیدن در کنار کودک در هنگام شیردهی می‌تواند در کاهش حواس‌پرتی و گاز گرفتن او موثر باشد.
کودک به توجه نیاز دارد
نوزادان به ویژه با افزایش سن به دنبال جلب توجه مادر در هنگام شیر خوردن هستند. بنابراین اگر مادر با آنها ارتباط چشمی نداشته باشد و یا کودک احساس بی‌توجهی کند، ممکن است شروع به گاز گرفتن سینه مادر کند. برای حل این مشکل بهترین راه این است که در حین شیردهی به کودک خود نگاه کنید. همچنین زمانی که متوجه شدید کودکتان سیر شده است، او را از سینه خود جدا کرده تا مانع از گاز گرفتن او شوید.
نیاز به شیر بیشتر
گاهی اوقات کودک در حین شیر خوردن بسیار گرسنه بوده و مقدار شیری که به دهان او وارد میشود کم است. به همین دلیل کودک شروع به گاز گرفتن سینه مادر می‌کند تا با این روش شیر بیشتری را به دهان خود وارد کند. در این موقعیت بهترین کار این است که مادر با دست سینه خود را فشار داده تا جریان شیر بیشتری به دهان کودک وارد شود و به این ترتیب کودک از گاز گرفتن سینه مادر خودداری کند. در این شرایط کمک گرفتن از شیشه شیر نوزاد بسیار موثر است.
بیماری
گاهی اوقات گاز گرفتن کودک ناشی از وجود یک مشکل جدی‌تر است. به عنوان مثال زمانی که کودک سرما خورده و یا دچار عفونت گوش شده است، نمیتواند به درستی شیر را مکیده و ببلعد و ممکن است در هنگام شیر خوردن سینه مادر را گاز بگیرد.
لازم به ذکر است که گاهی ممکن است گاز گرفتن کودک به چند دلیل مختلف که به آنها اشاره کردیم باشد.
برای قطع گاز گرفتن نوک پستان مادر قبل از شیردهی چه کار کنید
دندان درآوردن کودک و ترس از گاز گرفتن نوک پستان توسط او نباید موجب قطع شیردهی شود و همان‌طور که می‌دانید بهتر است تغذیه با شیر مادر تا پایان دو سالگی ادامه یابد. پس به توصیه‌های زیر توجه کنید:
- به شیرخوارتان یک پارچهٔ مرطوب سرد یا وسیله مخصوص جویدن مثل یک دندان‌گیر سرد و خنک؛ ولی نه یخ‌زده، بدهید.
- اگر کودکتان غذاهای کمکی می‌خورد، مادهٔ غذایی سفت و سردی مثل هویج بدهید که به دندان بگیرد. اما به دقت و از نزدیک کودک را برای پیشگیری از خفگی زیر نظر بگیرید، چون در اثر خیس و خرد شدن تکه‌های آن، احتمال خفگی وجود دارد.
- لثه‌های شیرخوار را با انگشت تمیز ماساژ دهید.
- قبل از استفاده از مواد بی‌حس‌کنندهٔ لثه با پزشک کودکتان مش‌ورت کنید، چون این ترکیبات می‌تواند باعث بی‌حس شدن زبان شیرخوار و گاهی آرئول مادر شود و در این صورت مشکلات شیردهی بیشتر میشود.
برای قطع گاز گرفتن نوک پستان مادر در طول شیردهی چه کار کنید
هرچند راه‌حل‌هایی برای قطع گاز گرفتن حین شیردهی وجود دارد، اما کودک شما ممکن است خیلی زود گاز گرفتنش را متوقف نکند. با این وجود، با صبر و حوصله به خرج دادن این مشکل برطرف خواهد شد. توصیه‌های زیر برای کاهش یا رفع این مشکل هنگام شیردهی به شما کمک می‌کند:
درمان گازگرفتی سینه مادر ، دقت به نحوهٔ شیر خوردن:
وقتی کودک به درستی پستان را گرفته است و فعالانه می‌مکد، شیر را خوب می‌بلعد و در این حالت از لحاظ فیزیکی غیرممکن است که گاز بگیرد، پس کودکتان برای گاز گرفتن نیاز به توقف مکیدن دارد. در صورت پستان گرفتن صحیح و شیر خوردن درست، نوک پستان شما در عقب دهان شیرخوار واقع میشود. برای گاز گرفتن شیرخوار باید زبانش را تنظیم کند و نوک پستان را جلوی دندان‌هایش بکشد. بنابراین و به عنوان اولین نشانه، وقتی شیرخوار در صدد گاز گرفتن است، چند لحظه‌ای دقت و به دهانش نگاه کنید، معمولاً پس از آنکه گرسنگی اولیهٔ کودک رفع میشود، زمانی است که نوک پستان شما به طرف جلوی دهان شیرخوار می‌لغزد و اغلب قبل از این اتفاق، هیجان و حرکت فک شیرخوار تغییر خواهد کرد.
به محض اینکه چنین تغییری را مشاهده کردید، انگشتتان را از گوشهٔ دهان شیرخوار به داخل بلغزانید و بین دندان او نگه دارید و بگذارید نوک پستانتان خارج شود، انگشت از نوک پستان شما حفاظت می‌کند. اما ناگهان عقب زدن کودک گرچه یک واکنش طبیعی برای جدا کردن او از پستان است، ولی سبب زخم نوک پستان شما میشود. پس مطمئن شوید که کودک سینهٔ شما را به خوبی در دهان گرفته باشد و به آرامی سعی کنید که قبل از گرفتن پستان، دهانش را کاملاً باز کند.
درمان گازگرفتی سینه مادر ، توجه به نحوهٔ بغل کردن:
سعی کنید وضعیت بغل کردن کودک را تغییر دهید و وقتی پستان را گرفته است، وزن بدن او را با دستان خود حمایت کنید. همچنین نحوهٔ بغل کردن کودک هم خیلی مهم است و کمک می‌کند که کودک هنگام شیر خوردن نزدیک پستان نگه داشته شود و بنابراین به سهولت نمیتواند خودش را دور کند و پستان را بکشد. اگر کودک هنگام پستان گرفتن نزدیک بدن و پستان شما نباشد، به راحتی می‌تواند نوک پستان را بجود یا گاز بگیرد. بنابراین، پاسخ دیگر به گاز گرفتن کودک که برخی مادران آن را مفید می‌دانند، فشار دادن کودک حداقل برای چند لحظه به نزدیک پستان است. پس اگر کودک شروع به دور کردن خودش کند، احتمالاً در صدد گاز گرفتن است.
درمان گازگرفتی سینه مادر ، در نظر گرفتن بیماری کودک:
وقتی هم علت گاز گرفتنتان سرماخوردگی یا عفونت گوش کودک است، عمودی‌تر او را بغل کنید تا راحت‌تر نفس بکشد. همچنین قدم زدن هنگام شیردهی می‌تواند به کودک کمک کند تا راحت‌تر شیر بخورد.
درمان گازگرفتی سینه مادر ، حرف زدن با کودک:
هرچند کودکتان خیلی کوچک‌تر از آن است که منظورتان را درک کند، اما لحن صدا و وضعیت شما منظورتان را به او انتقال می‌دهد. پس به او حتی مکرر بگویید که گاز گرفتن شما را آزار می‌دهد و او نباید گاز بگیرد. پس یک حلقهٔ دندانی مخصوص گاز گرفتن به کودک بدهید و بگویید: «مامان برای گاز گرفتن نیست، می‌تونی این رو گاز بگیری.» مثبت عمل کنید و او را هنگامی که شیر می‌خورد و گاز نمی‌گیرد تشویق کنید. بغل کردن و آغوش گرفتن اضافی پیام مهم شما را انتقال می‌دهد.
بعضی وقت‌ها نیز دندان جدید کودک به شکل‌های دیگر نیز می‌تواند نوک پستان را تحریک کند. مثلاً روی آرئول بریدگی ایجاد کند یا موقع گرفتن یا رها کردن نوک پستان را خراش دهد. در این صورت باز هم مطمئن شوید که دهان شیرخوار کاملاً باز و نحوهٔ گرفتن پستان خوب باشد. همچنین مطمئن شوید درست او را بغل کرده‌اید و وزن بدنش را حمایت می‌کنید، چون گاهی وزن بدن شیرخوار نوک پستان را به پایین می‌کشد و مشکل را بیشتر می‌کند.
در صورت گاز گرفتن نوک پستان مادر پس از شیر دادن چه کار کنید
نوک پستان‌ها را با آب سرد آبکشی کنید، زیرا برخی مادران پی می‌برند که بزاق زیادی کودک برای نوک پستانشان تحریک‌کننده است. برخی از مادرها هم استفاده از از لانولین (ترکیب ۱۰۰ درصد لانولین برای مادران شیرده) را مفید می‌دانند. همچنین گاهی جای دندان شیرخواران بزرگ‌تر پس از تغذیه با شیر مادر به شکل حلقه‌ای روی پستان مادر باقی می‌ماند. اما این عموماً دردناک نیست و به علت آن است که کودک دندانش را به پستان تکیه می‌دهد. به هر حال ممکن است شیرخوار دندانش را به انتهای نوک پستان گیر بدهد و این ناراحت‌کننده است، پس با استفاده از روش‌های توصیه‌شده او را تشویق به درست گرفتن پستان کنید.
درمان گازگرفتی سینه مادر: راهکارهایی برای تسکین جای گاز گرفتگی نوزاد
در برخی موارد گاز گرفتن‌های مکرر نوزاد می‌توانند سبب ایجاد زخم در ناحیه نوک سینه و آسیب دیدن آن شود. زخم‌های ناحیه نوک سینه بسیار دردناک هستند و بهتر است به سرعت درمان شوند. برای تسکین و بهبود این آسیب‌ها می‌توانید از راهکارهای زیر استفاده کنید.
- استفاده از سرم شست‌وشو (آب نمک) یک روش طبیعی برای تسکین درد ناحیه زخم و بهبود زخم است.
- استفاده از کرم‌های مخصوص نوک سینه، در صورتی که ناحیه گاز گرفته شده دچار خراشیدگی یا بریدگی شده باشد موثر است. این کرم‌ها با تامین رطوبت در ناحیه و نرم کردن آن می‌توانند در تسکین و تسریع بهبود زخم تاثیرگذار باشد.
- استفاده از یخ یا کمپلکس آب سرد می‌تواند در تسکین درد و آرام کردن ناحیه گاز گرفته شده موثر باشد.
- تا چند روز در هنگام شیردهی ابتدا از سینه‌ای که آسیب ندیده به کودک خود شیر دهید و سپس به سراغ سینه آسیب‌دیده بروید. علت این امر آن است که کودک در ابتدای شیر خوردن با ولع بیشتری شیر می‌خورد و فشار و مکیدن شدید او می‌تواند سبب آسیب بیشتر و یا افزایش درد شود.
- اگر آسیب نوک سینه شدید است و شیر دادن به کودک می‌تواند سبب افزایش آسیب شود، تا چند روز از شیر دوش استفاده کرده و با شیشه شیر به کودک خود شیر دهید.
خرید شیردوش نوزاد
اگرچه دوران شیردهی یکی از بهترین دوره‌های زندگی مادران است، زمانی که کودک در حین شیر خوردن شروع به گاز گرفتن مادر می‌کند می‌تواند شیردهی را به فرآیندی سخت و ناراحت‌کننده برای مادر تبدیل کند. نوزادان و کودکان ممکن است به دلایل مختلفی از جمله دندان درآوردن، بی‌حوصلگی، حواس‌پرتی در حین شیر خوردن، گرسنگی زیاد، سرما خوردگی، عفونت گوش و… در حین شیر خوردن سینه مادر را گاز بگیرد. مادران در این شرایط باید آرامش خود را حفظ کرده و از واکنش شدید بپرهیزند. در این شرایط باید با ملاطفت با نوزاد خود صحبت کرده تا گاز گرفتن را متوقف کند.
سپس باید با قرار دادن انگشت خود بین لثه‌های نوزاد و یا نزدیک کردن نوزاد به سینه خود، گاز گرفتن او را متوقف کنند. در شرایطی نیز دادن دندان‌گیر به نوزاد می‌تواند در کاهش گاز گرفتن او موثر باشد. لازم به ذکر است که اگر نوک سینه در اثر گاز گرفتن دچار آسیب و زخم شد، باید در اسرع وقت نسبت به درمان آن اقدام شود.
خرید شیردوش یک راه حل کارآمد و هوشمندانه برای عدم ایجاد و زخم و درد ناشی گاز گرفتن سینه مادر توسط نوزاد است. همچنین اگر نوزاد شما با خوردن شیرخشک مشکلی ندارد، می‌توانید به راحتی از شیشه شیر استفاده کنید و حافظ سلامتی سینه خود باشید.
