پدرها و مادرها عاشق نقاط عطف زندگی فرزند خود هستند و دوست دارند آن لحظه‌ها را به بهترین شکل ممکن ثبت کنند. این نقاط عطف شامل اولین لبخند، اولین غلت زدن، اولین قدم‌ها و… است. اما بعضی از این اولین‌ها ممکن است برای کودک دردناک و با اشک و ناراحتی همراه باشد و حتی خواب را برای چند شب از چشمان پدر و مادر بگیرد. بله! از دندان درآوردن نوزاد حرف می‌زنیم. روئیدن اولین دندان کودک می‌تواند تجربه جذابی برای او نباشد اما این بخشی از روند رشد اوست. بنابراین والدین باید این شرایط را بشناسند و یاد بگیرند که چگونه آن را مدیریت کنند. تا پایان این مقاله همراه بیبی لوکس باشید تا با علائم دندان در آوردن نوزاد و راهکار های کاهش درد دندان آشنا شوید.
چگونگی دندان درآوردن در نوزاد
دندان درآوردن نوزاد درواقع به معنای بیرون آمدن جوانه دندانهای شیری او از پوست لثه است. این جوانه‌ها که از دوران بارداری در فک او تشکیل می‌شوند، از حدود ۴ ماهگی تا ۱ سالگی بیرون می‌زنند. هر کودک ممکن است در یک سالگی یک، تا چهار دندان داشته باشد. معمولا اولین دندان هر کودک در ۶ ماهگی بیرون زده و تا ۲ سالگی داری دو دندان است. اما اینکه اولین دندان در چه سنی در آمده و سرعت به اصطلاح نیش زدن و رشد دندانهای بعدی چگونه باشد در کودکان مختلف متفاوت است و تاحد زیادی بستگی به وراثت دارد.
گاهی ممکن است یک نوزاد از بدو تولد با یک دندان متولد شود یا در هفته‌های اول پس از زایمان شاهد رشد اولین دندانهای او باشیم. البته این پدیده بسیار نادر است اما اتفاق خطرناکی نیست. نیش زدن دندانها معمولا با درد و حساسیت زیادی برای نوزاد همراه است که گاهی از چند ماه پیش از رشد اولین دندان نیز آغاز می‌شود. آرام کردن این درد و حساسیت برای اغلب پدر و مادرها یکی از سخت‌ترین کارها است و همگان به‌دنبال موثرترین راهکار برای رسیدن به نتیجه هستند. چرا که این درد نوزاد را به‌شدت بی‌قرار میکند و گاهی عوارض دیگری نیز برای او به‌همراه دارد.
زمان دندان درآوردن کودک کی است؟
دندان درآوردن کودکان یکی از مهم‌ترین مسائلی است که والدین در روند رشد کودک باید به آن دقت داشته‌باشند. روند رشد دندان در نوزادان معمولا از سنین ۴ تا ۷ ماهگی و از دندانهای پیشین شروع می‌شود. در این هنگام علائم شایع دندان در آوردن کودک خود را نشان می‌دهد. دندان درآوردن برای کودک روندی دردناک است. زیرا دندان برای بیرون‌آمدن نیاز به شکافتن لثه دارد که باعث درد و قولنج یا بی‌خوابی نوزاد می‌شود.
بهتر است بدانید شروع سن رویش دندان در کودکان به دلایل مختلف مانند عوامل وراثتی یا ژنتیکی متفاوت باشد. در برخی از نوزادان رویش دندانها گاهی با تاخیر همراه بوده و ممکن است بین سنین ۱۲ تا ۱۴ ماهگی آغاز شود.
نشانه‌های دندان درآوردن کودک، اغلب از ۵ روز قبل نمایان شده و به‌راحتی میتوانید تغییرات خلق‌و‌خوی نوزاد را تشخیص دهید. درصورتی‌که روند رشد دندان کودکتان با تاخیر همراه بوده اما مشکل دیگری در مورد رشد اندام‌ها، مو و ناخن ندارد، مشکل به‌خصوص نیست و به‌مرور زمان و با مشورت دندانپزشک اطفال برطرف می‌شود.
اگر دندانهای کودک تا ۱۸ ماهگی در نیامد حتما به دندان پزشک کودکان مراجعه کنید.
علائم دندان در آوردن نوزاد
علائم و نشانه‌های دندان در آوردن در نوزادان یکسان نیست و بسته به شرایط مختلف می‌تواند بسیار متنوع باشد. این علائم اغلب از سه روز تا یک هفته پیش از رویش دندان آغاز شده و به محض شکافت لثه و مشاهده سفیدی دندان از بین می‌روند. برخی از مهم‌ترین نشانه‌های دندان در آوردن نوزادان عبارتند از:
- لثه‌های متورم، ملتهب و نازک
- بی‌قراری و گریه
- تب خفیف کمتر از ۳۸ درجه
- تمایل به جویدن چیزهای سخت
- آبریزش زیاد که گاهی ممکن است باعث جوش صورت آن‌ها شود
- سرفه کردن
- مالیدن گونه یا کشیدن گوش توسط نوزاد
- قرار دادن دست‌ها در دهان
- تغییر در الگوی غذا خوردن یا خوابیدن
دندان در آوردن می‌تواند سخت و دردناک باشد، اما معمولا نوزاد را بیمار نمی‌کند. او ممکن است هنگام رویش هر یک از دندانهای ابتدایی، درجات مختلفی از این علائم را نشان دهد. اگر نوزادی که در سنین دندان درآوردن قرار دارد با نشانه‌هایی مثل اسهال، استفراغ، تب شدید، بثورات جلدی یا سرفه و احتقان مواجه است، با پزشک تماس بگیرید.
این‌ها علائم طبیعی در روند در آوردن دندان نیستند و ممکن است نشانه‌ای از یک عارضه جدی مثل عفونت ویروسی در نوزاد باشند. اگر رشد دندان کودک با خونریزی یا مشاهده چرک و تورم شدید هم همراه بود، لازم است به پزشک او اطلاع دهید. این علائم اغلب در هنگام رشد دندانهای شیری به ویژه اولین دندانها روی میدهند و به جز دندان عقل، رویش سایر دندانهای دائمی با نشانه‌هایی از درد و ناراحتی همراه نخواهند بود.
برای کاهش درد ناشی از دندان در آوردن نوزاد چه کارهایی میتوانید انجام دهید؟
به کودک چیزی بدهید که آن را بجود :
نوزادی که در حال دندان در آوردن است ، دوست دارد مدام چیزی را جویده و یا به لثه خود بکشد اما قبل از آن باید مطمئن شوین وسیله ای که بچه وارد دهانش میکند تمیز و بی‌خطر باشه . مثلا یک دندان گیر پلاستیکی تمیز به او بدهید تا به لثه هایش بکشد که الان در فروشگاه سیسمونی بیبی لوکس در انواع طرح های متفاوت این دندانگیرها موجود هستند.
به کودک غذاهای سرد یا دندانگیر خنک بدهید :
دادن چیزهای سرد برای کم کردن درد می‌تواند کمک کننده باشد .
مانند : ماست ، پوره سیب زمینی خنک ، پستانک سرد ، حلقه‌ها و دندانگیرهایی که میتوانید درون یخچال قرار داده و پس از خنک شدن به کودک دهید .
لثه‌های کودک خود را ماساژ دهید :
اگر هنوز دندانهای نوزاد از لثه بیرون نیامده ، لثه‌های کودک خود را با انگشت تمیز خود یا پارچه ای تمیز و مرطوب آرام و محکم ماساژ دهید. سعی کنین انگشت خود را در آب سرد فرو برده و لثه‌های کودک را قبل از هر بار غذا خوردن ماساژ دهید.
درمان دارویی :
داروهایی که برای کاهش درد بر روی لثه کودک هنگام دندان درآوردن می‌مالید ممکن است کمک کننده نباشد زیرا به سرعت از دهان کودک پاک می‌شود. دوزهای کمی از مسکن‌هایی مانند استامینوفن و ایپوبروفن می‌تواند برای کودک شما کمک کننده باشد . اما قبل از استفاده هر گونه دارو بهتراست با دکتر کودکان مشورت داشته باشین و به همان شیوه‌ای که پزشک توصیه میکند دارو را به کودک خود دهید.
برای کاهش آزار ناشی از دندان درآوردن نوزاد انجام چه کارهایی برای کودک خطرناک است ؟
غذاهای سفت و محکم مثل نان تست ، بیسکوییت سفت ، هویج و موز منجمد را نباید به کودک بدهید. اینگونه غذاها با فشاری که بر روی لثه کودک وارد میکند برای او خوشایند است ولی استفاده طولانی مدت از این غذاها احتمال آسیب زدن به فک و دهان را دارد .
موقع خارش جای دندان برای آرامش پیدا کردن، احتمال داره بچه های شیر خوار حتی سینه مادر خود را گاز بگیرند . در این مواقع از دادن اجسام و مواد کوچک مانند یک تکه گوشت یا خیار که برخی خانواده ها به کودک میدهند تا گاز بگیرد ، به طور جدی باید پرهیز کنید ، زیرا ممکن است تکه های این خوراکیها به داخل حلق کودک رفته و باعث خفگی او شود.
نحوه مراقبت ازدندان های تازه و شیری کودک
قبل از رویش دندانها هر روز با دستمال تمیز و مرطوب لثه ی کودک را تمیز کنید ، تا از رشد باکتری ها در دهان کودک پیشگیری شود .
به محض درآمدن دندانهای کودکان شیرخوار از زیر لثه به علت مواد قندی موجود در شیر مادر یا شیر خشک که به احتمال زیاد روی سطح دندانها باقی میماند و باعث پوسیدگی دندان میگردد ، شما باید آن‌ها را حداقل روزی یک بار با استفاده از یک مسواک نرم تمیز کرده تا سالم باقی بمانند .
خوبه که برای مسواک زدن دندان نوزاد از یک مسواک انگشتی که غالبا موهای نرمی داره استفاده کنید و حتما دست‌های خود را قبل از استفاده از مسواک انگشتی با آب و صابون خوب بشویید.
مسواک زدن کودکان زیر سه سال باید توسط شما والدین عزیز انجام شود و مسواک زدن دندانهای کودک را تا زمانی شما برایش انجام دهید که بتواند بند کفش‌های خود را مستقل از شما ببندد یا بتواند خوراکیها را خودش با چاقو ببرد.
درسن 3 یا 4 سالگی که کودک قادر شده آب دهان خود را به بیرون بریزد، به او یاد دهید که دندانها را حداقل دو بار در روز به مدت دو دقیقه با مقدار کمی از خمیردندان مخصوص کودک مسواک بزند .
