علل، علائم و درمان اگزما پوست نوزاد

علل، علائم و درمان اگزما پوست نوزاد:

 اگزما در کودکان یکی از مشکلات رایج پوستی است که حدود یک کودک از هر ۱۰ کودک را درگیر می‌کند. این بیماری مزمن باعث خشکی، قرمزی و خارش پوست می‌شود و می‌تواند کیفیت زندگی کودک را تحت تأثیر قرار دهد. کودکان و به دلایل مختلفی ممکن است دچار اگزما شوند. مهم‌ترین موضوع در این زمینه، شناخت عوامل محرک و علت بروز آن در کودک است تا بتوان با بهترین راه‌حل‌ها از شدت ناراحتی‌های ناشی از آن کم کرد. در این مقاله از دکترتو، هر آنچه والدین باید در مورد اگزما در کودکان بدانند را بررسی می‌کنیم با لوکس بیبی همراه باشید.

اگزما در نوزادان چیست؟

اگزما در کودکان یک بیماری پوستی خشک و خارش‌دار است که با علائم قرمزرنگ و برجستگی‌های پوسته‌پوسته‌شونده نمایان می‌شود. در برخی موارد، ضایعات اگزما ممکن است مایعاتی ترشح کنند که باعث عفونت و تشدید خارش می‌شود. این بیماری معمولاً از سن دو ماهگی در نوزادان شروع می‌شود و ممکن است علت آن به عوامل ژنتیکی مربوط باشد، اما اگزما به هیچ‌وجه واگیردار نیست.

در اکثر موارد، اگزما در نوزادان مشاهده می‌شود و در حدود ۶۵ درصد از نوزادان تا ۱۲ ماهگی پس از تولد رخ می‌دهد. اگرچه اگزما به خودی خود عارضه عفونی به شمار نمی‌آید، خاراندن و خراش پوست می‌تواند زمینه‌ساز نفوذ باکتری‌ها و عفونی‌شدن آن شود.

یکی از نواحی بدن نوزاد که به طور خاص مستعد ابتلا به اگزما است، صورت او می‌باشد. اگزمای صورت نوزاد معمولاً با شدت زیادی بروز کرده و می‌تواند باعث ناراحتی و بی‌قراری نوزاد شود. این مشکل می‌تواند به طور قابل توجهی کیفیت زندگی نوزاد را تحت تأثیر قرار دهد و نیاز به مراقبت ویژه دارد. اگزمای نوزادان بسیار متفاوت از بزرگسالان است. درمان خانگی اگزما صورت برای بزرگسالان نیز روندی کاملا متفاوت از کودکان دارد.

در مراحل مختلف رشد نوزاد، نواحی دیگری نیز ممکن است تحت تأثیر اگزما قرار گیرند. در شش ماه اول زندگی، اگزما به طور عمده در نواحی صورت، شامل گونه‌ها، پوست سر، پیشانی و چانه بروز می‌کند. خوشبختانه، این نوع اگزما معمولاً در ناحیه پوشک گسترش نمی‌یابد، بنابراین والدین می‌توانند با مراقبت‌های مناسب، از گسترش آن به سایر نواحی بدن جلوگیری کنند.

با ورود نوزاد به سن شش تا دوازده ماهگی، نواحی دیگری مانند آرنج‌ها و زانوها که در زمان غلتیدن یا خزیدن به راحتی دچار ساییدگی می‌شوند، ممکن است به اگزما مبتلا شوند. این نواحی در معرض اصطکاک و فشار بیشتری قرار دارند و می‌توانند به شدت تحت تأثیر علائم اگزما قرار گیرند.

علائم اگزما در کودکان چیست؟

علائم اگزما در کودکان پس از تعامل با محرک‌هایی که پوست آن‌ها را تحریک می‌کنند، شروع می‌شود. این علائم ممکن است بر اساس نوع محرک، سن کودک و شدت اگزما متفاوت باشد. به‌طور معمول، علائم اگزما در کودکان شامل موارد زیر است:

• پوست خشک و حساس: پوست کودک ممکن است خشک، خشن و بسیار حساس شود، به‌ویژه در نواحی که در معرض تحریک قرار می‌گیرند.
• خارش شدید: خارش یکی از شایع‌ترین علائم اگزما است که ممکن است برای کودک بسیار ناراحت‌کننده باشد و باعث بی‌قراری و بی‌خوابی او شود.
• بثورات ناهموار و قرمز: بثورات پوستی به‌صورت لکه‌های قرمز و ملتهب روی پوست بدن و صورت ظاهر می‌شوند. این بثورات ممکن است به‌طور موقت و یا در دوره‌های طولانی‌مدت ادامه داشته باشند.
• تغییر رنگ پوست: در برخی موارد، پوست ناحیه آسیب‌دیده تغییر رنگ می‌دهد و ممکن است قرمز یا تیره‌تر از رنگ طبیعی پوست شود. این حالت به‌عنوان هیپرپیگمانتاسیون شناخته می‌شود.
• پوست برآمده و ترک‌خورده: در برخی کودکان، اگزما باعث ایجاد لکه‌های پوستی برآمده و ترک‌خورده می‌شود که ممکن است دردناک یا خونریزی‌کننده باشند.
• عفونت‌های ثانویه: در صورتی که کودک به علت خارش زیاد پوست خود را بخاراند، امکان بروز عفونت‌های باکتریایی مانند سلولیت یا تبخال افزایش می‌یابد.

علائم اگزما در کودکان ممکن است در طول زمان تغییر کنند و دوره‌هایی از بهبود و عود را تجربه کنند. درمان مناسب و مراقبت‌های پوستی می‌تواند به کاهش علائم کمک کند و از بروز عوارض جلوگیری کند.

انواع اگزما در کودکان

اگزما در کودکان و نوزادان به انواع مختلفی تقسیم می‌شود که شامل موارد زیر است:

1. درماتیت آتوپیک

این نوع از اگزما یکی از شایع‌ترین بیماری‌های پوستی در نوزادان و کودکان است که می‌تواند بزرگسالان را نیز تحت تاثیر قرار دهد. درماتیت آتوپیک ممکن است به صورت مزمن و طولانی‌مدت ادامه پیدا کند و معمولاً با انواع دیگر اگزما همپوشانی دارد. این بیماری اغلب در سنین شش ماهگی تا پنج سالگی بروز می‌کند و ممکن است تا دوران بزرگسالی نیز ادامه یابد.

2. اگزما درماتیت تماسی در کودکان

این نوع از اگزما در نوزادان زمانی رخ می‌دهد که پوست نوزادان و کودکان به دلیل تماس مستقیم با مواد آلرژن، واکنش آلرژیک نشان دهد. علل اصلی بروز درماتیت تماسی شامل تماس با مواد شوینده قوی، صابون‌ها، حلال‌ها، برخی میوه‌ها، لاتکس و شستشوی مکرر پوست با آب است.

3. اگزمای دیسیدروتیک

اگزمای دیسیدروتیک معمولاً در کف دست‌ها، کناره‌های انگشتان و کف پاها ایجاد می‌شود و با علائمی مانند خارش، سوزش و تاول‌های کوچک همراه است. این نوع اگزما به ویژه در افرادی که به مواد خاصی مانند سیمان، نیکل، کبالت یا کروم حساسیت دارند، بیشتر مشاهده می‌شود. همچنین، قرار گرفتن مداوم در معرض رطوبت یا عرق کردن زیاد می‌تواند علائم این بیماری را تشدید کند. آلرژی‌های دیگر مانند رینیت آلرژی و آلرژی‌های غذایی نیز می‌توانند به بدتر شدن وضعیت کمک کنند.

4. اگزما نوزادان درماتیت سبورئیک

درماتیت سبورئیک، حساسیت پوستی رایجی است که عمدتاً در پوست سر نوزادان ظاهر می‌شود و به صورت لکه‌های قرمز و پوسته‌پوسته شوره مانند بروز می‌کند. این نوع اگزما ناشی از رشد قارچ‌های خاصی است که به نواحی چرب پوست، از جمله صورت، ابروها، گوش‌ها، کناره‌های بینی، پلک‌ها و سینه نیز می‌تواند گسترش یابد.

5. کلاهک گهواره‌ای

کلاهک گهواره‌ای که نوعی درماتیت سبورئیک است، به طور معمول در سر و گاهی در صورت نوزادان دیده می‌شود. این وضعیت با فلس‌های چرب و نسبتاً سخت که رنگی زرد متمایل به سفید دارند، شناخته می‌شود. کلاهک گهواره‌ای معمولا بدون نیاز به درمان خاصی طی ۶ تا ۱۲ ماه بهبود می‌یابد و به ندرت باعث نگرانی می‌شود.

6. اگزما سکه‌ای در کودکان

اگزما سکه‌ای که به نام درماتیت نومولار نیز شناخته می‌شود، نوعی بیماری التهابی پوستی است که می‌تواند نوزادان، کودکان و حتی بزرگسالان را تحت تأثیر قرار دهد. این وضعیت با ظهور تکه‌های گرد و شبیه به سکه بر روی پوست مشخص می‌شود. در حالی که علت دقیق درماتیت نومولار هنوز به‌ طور کامل مشخص نشده است، برخی عوامل مانند حمام‌های مکرر، استفاده از صابون‌های تحریک‌کننده و خشک‌کننده و تماس با پارچه‌های زبری مانند پشم می‌تواند به بروز این نوع اگزما کمک کند.

علت اگزما در کودکان چیست؟

علت دقیق اگزما در کودکان به‌طور کامل شناخته نشده است، اما محققان باور دارند که این بیماری به‌دلیل ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی ایجاد می‌شود. برخی از عوامل مؤثر در بروز اگزما در کودکان عبارتند از:

• محرک‌ها و آلرژن‌های پوستی: تماس پوست کودک با مواد مختلف مانند پارچه‌های خاص، صابون‌ها، شوینده‌ها و بعضی مواد غذایی می‌تواند پوست را تحریک کرده و علائم اگزما را تشدید کند.
• واکنش سیستم ایمنی: سیستم ایمنی بدن کودک ممکن است به‌طور غیرعادی به برخی محرک‌ها واکنش نشان دهد، که باعث التهاب و بروز علائم اگزما می‌شود.
• عوامل ژنتیکی: در برخی موارد، استعداد ژنتیکی نقش مهمی در بروز اگزما دارد. اگر در خانواده کودک سابقه بیماری‌های پوستی مانند اگزما یا آلرژی وجود داشته باشد، احتمال ابتلا به این بیماری در کودک بیشتر است.

این عوامل می‌توانند به‌طور مجزا یا در ترکیب با یکدیگر باعث ایجاد اگزما در کودکان شوند.

درمان اگزما در نوزادان

درمان قطعی برای اگزما وجود ندارد اما رعایت برخی نکات و دستورالعمل‌ها می‌تواند به شما در کاهش و از بین رفتن علائم این مشکل پوستی، کمک ‌کند:

• محرک‌های خاصی که باعث تشدید اگزما کودک شما می‌شود را بشناسید و تا حد امکان از قرارگرفتن او در معرض این محرک‌ها، جلوگیری کنید.
• برای محافظت از پوست و حفظ رطوبت آن، یک روتین روزانه حمام و مرطوب کننده را اجرا کنید.
• از داروهای بدون نسخه (OTC) و نسخه‌ای، به طور منظم و طبق تجویز دکتر برای مهار علائم اگزما استفاده کنید.
• هیچ درمانی برای اگزما وجود ندارد، اما داروهای OTC، داروهای موضعی تجویزی، فتوتراپی و سرکوب کننده‌های ایمنی می‌تواند در درمان موثر باشد.
• اگزما، به ویژه درماتیت آتوپیک (AD)، ممکن است با بزرگتر شدن فرزند شما، ظاهر و عملکرد بسیار متفاوتی داشته باشد. درک نوع اگزما، علائم و محرک‌های آن بسیار مهم است تا بتوانید با مشاهده رشد و تغییر آن‌ها، برای درمان و مدیریت اگزما اقدام کنید.
• تنها راه برای اطمینان از نوع اگزمای فرزندتان این است که با پزشک متخصص مشورت کنید.

آیا اگزما واگیردار است؟

همان‌طور که اشاره شد، اگزما یک بیماری پوستی بسیار شایع است که علائم آن ممکن است برروی کیفیت زندگی فرد مبتلا، تاثیر بگذارد. اما باید بدانید که این بیماری پوستی با داشتن علائم و برآمدگی‌های ظاهری بر روی پوست مانند خشکی، التهاب و قرمزی، واگیردار نیست. به این معنی که کودک شما در اثر تماس با فردی که اگزما دارد به این بیماری مبتلا نشده است. بلکه عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز و تشدید آن نقش دارند. بنابراین نگران نحوه ارتباط فرزند خود با هم‌سالان و افراد دیگر نباشید و تمام تلاش خود را صرف کنترل و مدیریت عواملی کنید که باعث تشدید علائم اگزما نوزاد شما می‌شود.

بهترین کرم برای درمان اگزما نوزادان

تمام والدینی که کودک آن‌ها به اگزما مبتلا هستند، این دغدغه را دارند که چه عواملی باعث تحریک و تشدید اگزما کودک آن‌ها می‌شود. این مهم‌ترین کاری است که می‌توانید در مراقبت از فرزند خود انجام دهید. اما باید بدانید که این مراقبت و توجه شامل کرم‌ها و پمادهایی که برای درمان، تجویز یا پیشنهاد می‌شود نیز هست. بنابراین باید به دنبال کرم‌هایی باشید که پوست کودک شما را تحریک نکند. همچنین باید مطمئن شوید که ویژگی‌های کرم مورد نظر به گونه‌ای باشد که رطوبت را در خود نگه دارد تا بتواند علائم پوستی کودک را کاهش دهد. هنگام انتخاب کرم‌های اگزما کودک این موارد را در نظر بگیرید:

• چه کرم، لوسیون یا پماد، هر کدام را که برای درمان اگزما انتخاب می‌کنید باید بدون عطر باشد.
• توجه داشته باشید که ساختار کرم‌های ضد حساسیت، غلیظ‌تر است و برای استفاده در طول روز مناسب هستند.
• به طور معمول پمادها خیلی چرب هستند و برای اگزما توصیه نمی‌شوند. با این حال، آنها نسبت به انواع کرم‌ سوختگی و لوسیون‌های مناسب برای اگزما، سوزش کمتری داشته و بیشتر مرطوب کننده هستند. بنابراین تحمل پمادها برای کودک، راحت‌تر است.
• لوسیون‌ها چربی کمتری نسبت به کرم‌ها دارند و معمولاً بر پایه آب هستند. این باعث می‌شود که آنها راحت‌تر به بدن نوزاد مالیده شوند. اما توجه داشته باشید که در مرطوب نگه داشتن طولانی مدت پوست، اثر کمتری دارند.
• دقت کنید که در مرطوب کردن پوست نوزاد، فقط به این دلیل که یک کرم ارگانیک یا طبیعی است، تضمینی برای ضد حساسیت بودن آن نیست. بنابراین حتما بررسی کنید که کرم مورد نظر دارای خاصیت ضد حساسیت قوی باشد.