ماساژ نوزاد باعث احساس آرامش در او خواهد شد. اما لازم است قبل از تصمیم به ماساژ نوزادتان، اول با پزشک کودک مشورت کنید تا دچار اشتباهی نشوید، زیرا کودکان با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند که لازم است والدین از آنها باخبر باشند و رعایتشان کنند. به عنوان مثال، در برخی موارد که نوزاد یا کودک شیرخوارتان دچار بیماری‌هایی مثل ریفلاکس اسید معده به مری است، ماساژ شکم می‌تواند عواقب خطرناکی برایش داشته باشد، پس قبل از انجام ماساژ لازم است سؤال‌هایتان را از پزشک بپرسید. در این مطلب می‌توانید با ماساژ اعضای بدن نوزادانی که هنوز شروع به خزیدن نکرده‌اند و رعایت نکاتی قبل و در طول ماساژ آشنا شوید. با بیبی لوکس همراه باشید.
ماساژ کودک چیست؟
به نوازش ریتمیک بدن نوزاد توسط والدین ماساژ ملایم کودک گفته می شود. این عمل فواید زیادی دارد و انجام آن برای عموم نوزادان توصیه می شود. ماساژ کودک شامل تمام بدن او از جمله دست ها، پاها و کمر می شود. عمل ماساژ بهتر است توسط والدین او انجام شود تا ضمن فوایدی که برای کودک دارد سبب ایجاد رابطه عاطفی بین او و والدینش شود.
چرا باید کودک را ماساژ داد؟
والدین باید نوزاد را از کمر، دست ها، پاها و شکم ماساژ دهند. این کار سبب ایجاد پیوند عاطفی بیشتر بین آن ها می شود. وقتی نوزاد بعد از ماساژ ریلکس می شود دیگر گریه و فریاد نخواهد کرد. کودک بعد از ماساژ احساس آرامش می کند و انرژی او برای رشد جسمی و تکامل مغزی بیشتر خواهد شد. در ادامه نگاهی ریزبینانه تر به فواید ماساژ خواهیم داشت.
ماساژ دادن باعث می شود کودک راحت تر به خواب برود. بهتر است زمانی که کودک به خواب رفت برای جلوگیری از سرما خوردن اون از پتو نوزادی استفاده کنید. لمس پوست کودک توسط والدین اضطراب او را کاهش می دهد و او احساس امنیت و آرامش بیشتری خواهد کرد. با ماساژ منظم ماهیچه های نوزاد تقویت می شود و مفاصل او به اندازه کافی انعطاف پذیر خواهند شد. مشکلات معده نوزاد با ماساژ بهبود میابد و دستگاه گوارش عمل هضم و جذب را بهتر انجام می دهد. بهبود گردش خون، تنظیم الگوی خواب منظم و افزایش روزانه وزن کودک از دیگر فواید این کار هستند.
چگونه می توان یک نوزاد را ماساژ داد
آیا شما آماده ماساژ دادن به نوزاد خود هستید اما دقیقا نمیدانید که چه کاری باید انجام دهید؟ کافی است مراحل زیر را دنبال کنید :
– شرایط محیط را تنظیم کنید:
نور چراغ ها را ملایم کنید ، تلفن خود را خاموش کنید ، در صورت تمایل موسیقی ملایمی را روشن کنید و از گرم بودن دمای اتاق اطمینان حاصل کنید. چه دمایی گرم تلقی می شود؟ حدود 75 درجه فارنهایت یا 24 درجه سانتی گراد.
– کودک را روی یک سطح امن قرار دهید
یک سطح راحت و صاف انتخاب کنید. این سطح ممکن است کف اتاق و یا تخت کودک باشد (کودک را بدون محافظ رها نکنید!) یکی دیگر از بهترین انتخاب ها میز تعویض پوشک کودک است.
تمام لباس های کودک را از تن او دربیاورید :
اگر بخواهید می توانید پوشک را از تن کودک در بیاورید . در صورت داشتن زخم های پوستی مربوط به پوشک یا زخم ناشی از عرق سوز و گرما ، چرخش جریان هوا برای پوست بچه مفید خواهد بود. فقط لازم است اگر پوشک را از بدن کودک در آوردید ، یک یا دو حوله زیر کودک قرار دهید تا در صورت دفع ادرار یا مدفوع محیط آلوده نگردد .
– لمس آرام بدن در ماساژ نوزاد :
اکنون زمان قلقلک دادن نوزاد نیست. برای ماساژ نیاز به شرایط آرام و بدون هیجان وجود دارد. برای نوزادان کوچکتر از مالش های نرم و ملایم و کوتاه استفاده کنید. برای کودکان بزرگتر می توانید از حرکات ماساژ محکم تری استفاده کنید. لازم است که ماساژ به جای کشیدن پوست کودک شما ، آن را صاف گرداند.
– اعضای بدن مناسبی را مورد ماساژ قرار دهید:
ماساژ دادن پای و بقیه اعضا کودک با استفاده از حرکات نرم و ملایم انجام می شود. از فشردن قسمت های حساس بدن کودک تحت هر شرایطی اجتناب ورزید.
نکته مهم : از ماساژ دادن سر کودک اجتناب ورزید چون هنوز قسمت های از سر نوزاد ممکن است نرم باشد.
– با کودک خود پیوند و رابطه عاطفی برقرار کنید
با کودک خود به نرمی صحبت کنید، یک لالایی بخوانید یا به آرامی برای او شعر بخوانید . در چشمان کودک بنگرید تا ارتباط بین شما دو نفر بیشتر شود.
– بدانید چه موقع باید ماساژ را متوقف کنید
اگر کودک شروع به سر و صدا کرد ، ماساژ را متوقف کنید و بعد از گذشت چند دقیقه کار ماساژ را از سر بگیرید. دلایل عمده ای که باعث می شود نوزادان در هنگام ماساژ سرو صدا کنند می تواند شامل گرسنه بودن، سرمای محیط و یا حتی سررفتن حوصله آنها است. بله ، نوزاد نیز مانند یک انسان بالغ ممکن است نیاز های مختلفی را تجربه و ابراز نماید.
نحوه ماساژ اعضای بدن نوزاد
اگر می‌خواهید فقط یکی از اعضای بدن نوزاد را به جای ماساژ کلی انتخاب کنید و انجام دهید، می‌توانید ماساژ تک‌تک اعضای بدن نوزادتان را به شکلی جداگانه و با روش زیر انجام دهید:
پاها: پاهای کودک محل خوبی برای شروع ماساژ است، زیرا نسبت به دیگر قسمت‌های بدن، حساسیت کمتری دارند. با استفاده از کمی روغن، دست‌های خود را دور یکی از ران‌های او بپیچید و تا مچ پا پایین بیایید، دست‌ها را یکی پس از دیگری پایین بکشید و فشار ملایمی به آنها وارد کنید. همین کار را برای پای دیگر تکرار کنید.
پایین‌تر از مچ پا: یک پا را در دست بگیرید و به آرامی آن را چند بار در هر جهت بچرخانید. سپس روی پای کودک را از مچ تا انگشتان پا ماساژ دهید و همین کار را می‌توانید برای پای دیگر نیز تکرار کنید.
کف پا: از انگشت شست خود برای ماساژ کف هر کدام از پاها استفاده کنید و با حرکات دایره‌‌ای، کف پا را ماساژ دهید. سرتاسر کف هر دو پا را به این شکل ماساژ دهید.
انگشت‌های پا: برای اتمام ماساژ پاها، هر انگشت پای کودک را بین انگشت شست و سبابهٔ خود بگیرید و به آرامی بکشید تا زمانی که انگشتان شما از انتهای انگشت نوزاد بلغزد. این کار را برای همهٔ ۱۰ انگشت پا انجام دهید.
دست‌ها: یکی از بازوهای کودک خود را در دست بگیرید و به آرامی از زیر بغل او تا مچ دست‌هایش بکشید. سپس، دست او را بگیرید و به آرامی مچ دست را چند بار و در هر جهت بچرخانید. همین حرکت را برای دست دیگر تکرار کنید.
کف دست‌ها: برای ماساژ کف دست، با انگشت شست خود دایره‌های کوچکی در سراسر کف هر دست رسم کنید.
انگشت‌های دست: انگشت نوزاد را به آرامی بین انگشت شست و سبابهٔ خود بگیرید و به سمت بیرون بکشید تا انگشتش از میان انگشتان شما بلغزد. این کار را برای تمام انگشتان دست او انجام دهید.
قفسۀ سینه: کف دست‌های خود را به حالت دعا، روی هم قرار دهید و روی قلب کودک بگذارید. سپس دست‌ها را از هم باز کنید و به آرامی کف دست‌ها را روی قفسهٔ سینهٔ او پهن کنید و پایین بکشید. این کار را چند بار تکرار کنید. سپس کف یک دست را بالای قفسهٔ سینهٔ کودک قرار دهید و به آرامی از روی قفسهٔ سینه تا ران‌های او پایین بکشید. این حرکت را چند بار تکرار کنید.
کمر و پشت: کودک را روی شکمش بخوابانید. با استفاده از نوک انگشتان خود، دایره‌های کوچکی در دو طرف ستون فقرات او، از گردن تا باسن رسم کنید. این حرکت را نیز می‌توانید چند بار تکرار کنید.
آیا برای ماساژ نوزاد نیاز به روغن ماساژ کودک دارم؟
در حالی که لازم به ذکر است که برای این کار به روغن ماساژ کودک نیازی ندارید ، اما استفاده از روغن ماساژ می تواند این تجربه را راحت تر و لذت بخش تر کند ، زیرا اصطکاک بین پوست نوزاد و دستان ماساژ دهنده را کاهش می دهد.
طبق تحقیقی که در ژورنال Indian Pediatrics منتشر شده است ، نوع روغن ماساژ وجود دارد که مصرف آن در طی ماساژ نوزاد می تواند بر سلامت و رشد کودک شما تأثیر بگذارد.
محققان دریافتند وقتی روغن نارگیل (برخلاف روغن های معدنی) برای ماساژ استفاده شود ، نوزادان (چه نارس و چه کامل) وزن بگیری بیشتری را نشان داده اند.
تحقیقات اخیر از دانشگاه منچستر همچنین نقش روغن مورد استفاده در ماساژ کودک را بررسی کرد و دریافت که به نظر می رسد روغن زیتون و روغن آفتابگردان عملکرد محافظتی پوست کودک را تا حدی از بین می برد.
نوزادانی که با این روغن ها ماساژ داده می شوند بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری های پوستی مانند اگزمای کودک قرار دارند.
فواید ماساژ کودک
ماساژ نوزادان چیز تازه و جدیدی نیست. در واقع ، ماساژ کودک کاملاً تاریخچه دارد. شواهد اولیه ماساژ نوزادان به هند باستان برمی گردد. حتی در آن زمان ، ماساژها چیزی فراتر از نوعی آرامش بخشیدن به نوزاد بود . هندی ها به عنوان راهی برای تقویت گردش خون ، خلاص شدن از سموم ، بهبود عملکرد هضم و تقویت سلامت عمومی در طب آیورودا از ماساژ استفاده می نمودند.
امروزه ما می دانیم که یک نوزاد تازه متولد شده از ماساژ چه میزان سود می برد و همه نوزادان ، به ویژه نوزادان کم وزن ، اغلب در معرض تماس های انسانی مکرر قرار میگیرند تا رشد مطلوبی را تجربه نمایند . بیش از 100 مطالعه، دامنه گسترده ای از مزایای ماساژ را برای بیماری های شایع نوزادان از جمله نفخ تا قولنج و مشکلات خواب تایید می کند.
از مزایای کلی ماساژ نوزاد می توان به موارد زیر اشاره نمود :
- ماساژ کودک افزایش وزن او را تسهیل می کند
- ماساژ کودک احتمال زردی را کاهش می دهد
- ماساژ کودک میزان استرس کودک را کاهش می دهد
- ماساژ کودک علایم کولیک را کاهش می دهد
- ماساژ کودک سبب بهبود وضعیت خواب می گردد
- ماساژ کودک توسط والدین سبب استحکام روابط عاطفی کودک با آنها می گردد
- ماساژ کودک سبب تسهیل مشکلات گوارشی و کاهش نفخ می گردد
- ماساژ کودک سبب بهبود توانایی یادگیری کودک می شود
- ماساژ کودک سبب آرامش بیشتر کودکان مبتلا به بیش فعالی یا اوتیسم می گردد
همانگونه که بیان گردید یکی از راه های ایجاد آرامش و بهبود سلامتی برای نوزادان علی الخصوص نوزاد تازه متولد شده استفاده از ماساژ می باشد. ماشاژ نوزاد علاوه بر تاثیرات مطلوبی که بر سلامت جسمی و روحی نوزاد می گذارد می تواند تا حد زیادی برای والدین کودک یک تجربه دلپذیر و آرامبخش باشد .
