بیشتر مادران قادرند تمام شیر مورد نیاز کودک خود را تأمین کنند، اما زمان‌هایی وجود دارد که یا مادران بیش از حد در مورد گرسنگی نوزادشان نگرانند یا کودک واقعاً به اندازۀ کافی شیر نمی‌خورد. اگر این اتفاق بیفتد، کودک می‌تواند دچار کم‌آبی و اختلال در رشد شود؛ دو وضعیتی که ممکن است برای نوزاد خطرناک باشد. در این مطلب می‌توانید با نشانه های گرسنگی نوزاد و علائم تشخیص دریافت کافی شیر مادر در نوزادان آشنا شوید با بیبی لوکس همراه باشید.
علائم یا نشانههای رایج گرسنگی در نوزاد چیست؟
در زمانی که نوزاد شما گریه می‌کند، به احتمال زیاد قبل از آن مدت زمانی را بسیار گرسنه و ناراحت گذرانده است. معمولاً گریه کردن جزو آخرین علائم و نشانههای گرسنگی در نوزادان است. نوزادان معمولاً قبل از گریه کردن، با صبر و حوصله چند نوع رفتار خاص را انجام می‌دهند تا به شما نشان دهند که نیاز به شیر خوردن دارند.
این به شما بستگی دارد که یاد بگیرید معنی علائم و نشانههای رایج گرسنگی که نوزاد به شما نشان می‌دهد را درک کنید. در ادامه برخی از اولین علائم و نشانه های گرسنگی نوزاد که ممکن است نوزاد شما انجام دهد را همراه با یکدیگر بررسی می‌کنیم:
- بیدار و فعال تر بودن (فکر کردن به غذا نوزاد را هیجان زده می‌کند.)
- دست و پاهای خود را با شدت تکان می‌دهد.
- سرش را به دو طرف می‌چرخاند، به شکلی که انگار به دنبال غذا می‌گردد.
- باز و بسته کردن دهان (مثل جوجه‌های کوچکی که در لانه منتظر پرنده والد هستند)
- زمانی که او را در آغوش گرفته‌اید، سرش را به سمت سینه یا پستان مادر و یا شیشه شیر حرکت می‌دهد.
- با دهان خود حرکت مکیدن را انجام می‌دهد. (حتی اگر پستانک در دهان نداشته باشد.)
- لب‌هایش را به هم فشار می‌دهد، آب دهانش بیشتر می‌ریزد و یا زبانش را بیرون می‌آورد.
- انگشتان، دست‌ها یا لباس‌های خود را در دهان می‌گذارد و می‌مکد.
- دستهای کوچک خود را مشت می‌کند. (به دلیل این که او کمی ناامید و بی تاب شده است.)
- اگر شما فردی هستید که بیشتر از بقیه به او شیر می‌دهید، به شما خیره می‌شود و با چشمان خود شما را در اتاق دنبال می‌کند.
- به شما اخم می‌کند و با نارضایتی و حالت چهره ناراحت به شما نگاه می‌کند. انگار که با نگاه خود می‌گوید: «کی غذا می‌خوریم؟»
- بر اساس اصول زبان بدن کودک، ایجاد صدای “نِه!”درست پیش از گریه کردن به این معنی است که نوزاد شما گرسنه است.
احساس گرسنگی در شکم کوچک فرزند شما معمولاً او را از خواب، حتی اگر خواب او عمیق باشد، بیدار می‌کند. در صورتی که به نظر می‌رسد نوزاد خواب آلود شما بیشتر از آنچه که طبیعی است چرت می‌زند و می‌خوابد، بهتر است از نمودار یا راهنمای تغذیه نوزاد استفاده کنید تا تخمین بزنید که آیا فرزند شما به اندازه کافی برای سن خود شیر می‌خورد یا خیر.
یک قاعده کلی برای نوزادان تازه متولد شده این است که آنها نباید به طور مداوم و بدون وقفه به مدت ۴ ساعت یا بیشتر بخوابند. این که نوزاد گاهی به این میزان زمان بخوابد مشکلی ندارد و طبیعی است (مخصوصا اگر خوابیدن او به شما اجازه استراحت کردن را بدهد!) با این حال اگر نوزاد شما همیشه بیشتر از این که شیر بخورد ترجیح می‌دهد که بخوابد، بهتر است این موضوع را پزشک اطفال خود در میان بگذارید و با او در این رابطه مشورت کنید که آیا نیاز است به آرامی فرزند خود را برای شیر دادن به او بیدار کنید یا خیر.
علائم تشخیص دریافت مناسب شیر
برای رفع نگرانی‌هایتان در مورد شیردهی کافی و مناسب علائمی وجود دارد. این علائم که نشان می‌دهد کودک به قدر کافی از سینۀ مادر تغذیه می‌شود یا خیر شامل موارد زیر است:
نرم‌تر شدن سینه‌ها: سینه‌های شما پس از شیردهی نرم‌تر می‌شود، زیرا کودک مقداری از شیری را که باعث حجیم شدن آنها بود، خورده است. اگر سینه‌های شما پس از شیردهی نرم‌تر نشود، می‌تواند نشانۀ این باشد که سینه‌های شما هنوز کاملاً خالی نشده است.
آرام گرفتن نوزاد: پس از یک وعده تغذیه، کودک شما آرام و راضی به نظر می‌رسد و بی‌قراری نمی‌کند. اگر کودک بیشتر اوقات بی‌حال است یا وقتی سینۀ خود را در دهان او می‌گذارید خوابش می‌برد، اما وقتی او را از سینه جدا می‌کنید، گریه می‌کند یا بهانه می‌گیرد، به این معنی است که او شیر کافی نخورده است.
وزن‌گیری نوزاد: بیشتر نوزادان بعد از به دنیا آمدن، درصد کمی از وزن هنگام تولد خود را از دست می‌دهند و سپس آن را تا حدود دو هفتگی دوباره به دست می‌آورند. وزن نوزاد شما بعد از بازیابی وزن کاهش‌یافتۀ پس از تولد همچنان زیادتر می‌شود. اگر نوزادتان پس از یک هفتۀ اول زندگی شروع به افزایش وزن نکرد یا اگر پس از آن به جای افزایش وزن، شروع به کاهش وزن کرد، ممکن است به دلیل این باشد که نوزاد شیر کافی را دریافت نمی‌کند و لازم است در این مورد خاص با پزشک خود یا پزشک کودک صحبت کنید.
توجه به ادرار کردن نوزاد: در چند روز اول، هنگامی که کودک شیر آغوز غلیظ و مقوی شما را دریافت می‌کند، ممکن است در روز تنها یک یا دو پوشک را خیس کند. پس از این که شیر اصلی وارد سینه‌های شما می‌شود، کودک روزانه شش تا هشت کهنۀ پارچه‌ای یا پنج تا شش پوشک یکبارمصرف را خیس خواهد کرد؛ تفاوت در تعداد به این دلیل است که پوشک‌ها قدرت جذب بیشتری دارد. اگر نوزاد شما از روز ششم بعد از تولد، در هر ۲۴ ساعت، کمتر از این تعداد کهنه یا پوشک را خیس می‌کند، به معنی دریافت کم شیر است. همین‌طور اگر ادرار نوزاد کم‌رنگ و شفاف است، به این معنی است که او مایعات کافی را دریافت می‌کند، اما اگر ادرار نوزاد بسیار تیره باشد، ممکن است نشانۀ کمبود شیردهی باشد.
توجه به مدفوع نوزاد: در طول ماه اول، نوزاد حداقل سه بار در روز مدفوع خواهد داشت و رنگ مدفوع تا روز پنجم بعد از تولد به رنگ خردلی روشن در می‌آید. اگر پس از پنج روز اول بعد از تولد، مدفوع نوزاد هنوز تیره و بسیار کم باشد، به معنی دریافت کم شیر است. در این مورد لازم است با پزشکتان یا پزشک کودکتان مشورت کنید.
شیردهی مکرر: مادران معمولاً در هر ۲۴ ساعت، حداقل هفت بار شیردهی می‌کنند و در طول ماه اول زندگی کودک، حتی لازم است شیردهی در دفعات بیشتری یعنی حداقل هشت تا ۱۲ وعده در روز انجام شود، پس توجه به تعداد دفعات شیردهی لازم و ضروری است. همچنین اگر کودک همیشه سینۀ شما را می‌خواهد، لزوماً به معنای آن نیست که گرسنه است. برخی از کودکان برای آرام شدن شیر می‌خورند یا نیاز قوی به مکیدن دارند یا تنها تماس با بدن مادر خود را می‌خواهند.
صدای دهان کودک: اگر در حین شیردهی در یک اتاق ساکت و آرام، به ندرت صدای بلعیدن دهان کودک را بشنوید، ممکن است کودک شما با کمبود دریافت شیر مواجه باشد. لازم است توجه کنید که این مسئله جدا از این است که برخی از کودکان بسیار آرام و بی‌صدا غذا می‌خورند، پس اگر هیچ‌کدام از نشانههای دیگر را در نوزاد مشاهده نکردید، لازم نیست نگران بی‌صدا شیر خوردن نوزادتان باشید.
آیا گریه کردن نوزاد جزو علائم گرسنگی نوزاد است؟
ممکن است از دیگران شنیده باشید که زمانی که نوزاد شما گرسنه است، شما متوجه آن خواهید شد؛ زیرا او گریه خواهد کرد. و بله، این حرف درست است که وقتی نوزاد شما وقتی گرسنه است گریه خواهد کرد. با این حال، گریه یکی از آخرین نشانه های گرسنگی نوزاد است.
زمانی که نوزاد شما گریه می‌کند، احتمالاً مدتی از شروع گرسنگی او گذشته است. همچنین به احتمال زیاد او ناامید و بی قرار شده است. در این مرحله، به احتمال زیاد دشوار است که او را آرام کنید. و اگر نوزاد بیش از حد در معرض استرس و تنش قرار گیرد، سخت است که او را در آغوش بگیرید و به او شیر بدهید.
گریه کردن انرژی زیادی نیز از کودک می‌گیرد. بنابراین نوزادی که گریه می‌کند، به احتمال زیاد خسته می‌شود و به خوبی شیر نمی‌خورد. در واقع نیاز است که شما تمام تلاش خود را بکنید تا پیش از شروع گریه فرزند خود به او شیر دهید، به خصوص اگر او بیدار و هوشیار است.
علائم و نشانه های گرسنگی نوزاد بعد از شیر خوردن
اگر به جای این که برای فرزند خود برنامه شیردهی منظم ایجاد کنید به علائم و نشانه های گرسنگی نوزاد خود توجه کنید، به احتمال زیاد متوجه خواهید شد که فرزند شما در یک بازه چند ساعته، هر یک ساعت یک بار یا چیزی حدود آن گرسنه است و سپس به مدت طولانی تری می‌خوابد.
زمانی که نوزاد میل داشته باشد که در یک بازه زمانی کوتاه، چند بار شیر بخورد، به آن تغذیه خوشه‌ای یا دستهای گفته می‌شود. این نوع الگوی تغذیه برای نوزاد طبیعی است و در صورتی که با آن مواجه شدید، بهتر است بدانید که نیازی به نگرانی نیست. بنابراین هر زمان که فرزند شما گرسنه به نظر می‌رسد، می‌توانید به او شیر بدهید. حتی اگر درخواست او مدام تکرار شود.
