همه چیز در مورد شروع غذای کمکی کودک

تغذیه کودک در سال‌های اولیه زندگی او از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در این مرحله حساس، بدن کودک نیاز به مواد مغذی بیشتری دارد که از طریق شیر مادر یا شیر خشک به تنهایی تأمین نمی‌شود. به همین دلیل، پس از مدتی نیاز است که غذای کمکی به رژیم غذایی کودک اضافه شود تا تمامی نیازهای او به ویتامین‌ها، پروتئین‌ها، و سایر مواد ضروری تامین گردد. در این مقاله همه چیز در مورد شروع غذای کمکی کودک پرداخته و نکات مهمی را درباره انتخاب، تهیه، و تغذیه مناسب کودک بیان می‌کنیم با لوکس بیبی همراه باشید.

بهترین زمان شروع غذای کمکی کودک چند ماهگی است؟

آکادمی اطفال آمریکا (AAP) توصیه می‌کند که نوزاد شما تا 6 ماهگی تنها از شیر مادر یا شیر خشک به عنوان منبع اصلی تغذیه استفاده کند. پس از 6 ماهگی، شیر باز هم اصلی‌ترین غذای کودک است و استفاده از غذاهای کمکی برای عادت دادن کودکان به جویدن و بلعیدن غذا است. معمولا تا 9 ماهگی، نوزاد هر 4 ساعت یک بار شیر می‌خورد و از 9 تا 12 ماهگی، فاصله زمانی هر نوبت شیردهی به 6 ساعت یک بار می‌رسد.

در این بازه زمانی که کودک شما کم‌کم به غذاهای جامد علاقه‌مند و از دیدنشان هیجان‌زده می‌شود، می‌توانید او را با 3 وعده غذایی آشنا کنید. هرگز او را مجبور به خوردن غذاهای جامد نکنید و اگر میل به خوردن شیر دارد، کمی بعد از خوردن غذای کمکی به او شیر دهید. فراموش نکنید که قبل از وعده‌های غذایی کودک را با خوردن شیر سیر نکنید. برای شروع غذای جامد خیلی صبر نکنید زیرا بدن فرزند شما به انرژی و مواد مغذی با مقدار کافی نیاز دارد تا بتواند رشد کند. انتظار طولانی مدت ممکن است باعث شود کودک شما افزایش وزن نداشته باشد و دچار لاغری و ضعف شود.

بسیار مهم است که درک کنید غذای کمکی فقط روشی برای سیر کردن کودک نیست. در واقع با کمک وعده‌های غذایی به کودک این حس را منتقل می‌کنید که او بخشی از خانواده شما است. خیلی طبیعی است که عادت دادن کودک به خوردن غذاهای جامد اصلا آسان نباشد، بنابراین اصلا استرس نگیرید. در این مرحله کودک در حال تجربه طعم‌های جدید است و یاد می‌گیرد که چه چیزی را دوست دارد. حتی شما والدین متوجه خواهید شد که او چه طعم‌هایی را بیشتر دوست دارد. پس صبور باشید و با عشق و علاقه به او غذا خوردن را آموزش دهید.

فاصله بین شیر و غذای کمکی کودک باید چقدر باشد؟

مهم‌ترین نکته آن است که در سنین ۶ تا ۱۲ ماهگی، هنوز هم غذای اصلی کودک شیر مادر است و غذای کمکی کودک بهتر است بعد از تغذیه با شیر مادر و نه با فاصله زیاد، داده شود. شیر دادن به نوزاد بعد از غذا در صورتی که شیرخوار تمایل داشته باشد شیر مادر بخورد مشکلی وجود ندارد. اگر غذا در فواصل تغذیه با شیر مادر داده شود، می‌تواند علت کم و یا بی کیفیت بودن شیر مادر شود. زیرا موجب کاهش ترشح شیر مادر و یا حتی جایگزین شیر مادر گردد.

شروع غذای کمکی کودک ماهگی، غلات تک‌دانه‌ای

آهن موجود در بدن نوزاد در ماه‌های اولیه به اندازه کافی نیست و برای جبران کمبود آن باید از قطره آهن و غذاهای کمکی مفید استفاده کرد. غلات‌ تک‌دانه‌ای غنی‌شده با آهن، غذای اولیه باارزشی برای کودکان هستند. برای شروع روزانه 2 مرتبه یک قاشق غلات تک‌دانه‌ای مانند غلات برنج را با 4 تا 5 قاشق شیر (شیر مادر یا شیر خشک) ترکیب کنید. دقت کنید که غذای کمکی حتما نرم و پوره شده باشد.

در روزهای اولی که غذای کمکی را شروع می‌کنید، خیلی طبیعی است که فرزند شما بیشتر غذا را تف کند و تنها مقدار بسیار کمی را قورت دهد. اگر در هنگام خوردن غذا، کودک سر خود را تکان داد، او را به خوردن غذا مجبور نکنید. این روند ناامید‌کننده است اما باید آن را با صبر طی کنید. اگر کودکتان غذایی را دوست نداشت، چند روز صبر کنید و دوباره امتحان کنید. زمانی که کودک به بلعیدن غذای جامد عادت کرد، از درصد شیر کم کرده و مقدار غلات را افزایش دهید.

۷ تا ۸ ماهگی کودک، شروع غذای ترکیبی

پس از اینکه کودک شما به غذاهای جامد تک‌ماده‌ای عادت کرد، در این بازه زمانی می‌توانید غذاهایی حجیم‌تر و با ترکیب چند ماده غذایی مختلف را امتحان کنید. برای مثال شما می‌توانید ترکیب هویج پخته‌شده و مرغ پوره‌شده را امتحان کنید. مهم این است که کودک خود را با طیف وسیعی از طعم‌های مختلف آشنا کنید. اگر متوجه شدید که کودک تمایلی به خوردن غذای حجیم‌تر ندارد، با یک پزشک متخصص اطفال مشورت کنید.

در این مرحله غذاها حتما نرم و له‌شده باشند و از غذاهایی سفت مانند هویج خام و سیب استفاده نکنید. در واقع غذا به قدری نرم باشد که که با فشار انگشت له شود. در این سن کودکان دوست دارند غذای خود را مشت کرده و با آن بازی کنند، بنابراین بهتر از غذاهای پوره و نرم استفاده شود.

شناخت غذاهای حساسیت‌زا می‌تواند خطر ابتلا به آلرژی در کودک را کاهش دهد. این غذاها شامل بادام زمینی، تخم‌مرغ و لبنیات هستند اما باید بدانید که غذاهای حساسیت‌زا به این موارد محدود نمی‌شوند. اگر کودکتان گاهی واکنش‌های پوستی یا گوارشی عجیب نشان می‌دهد، با پزشکش مشورت کنید. شاید پزشک او تشخیص دهد که برای تشخیص آلرژی‌ غذایی به انجام آزمایش نیاز باشد.

۹ تا ۱۲ ماهگی، شروع غذای کمکی کودک با فینگرفود

در این بازه سنی کودک می‌تواند قطعات و تکه‌های غذا را بجود. پس بنابراین علاوه بر پوره‌های ساده، از ترکیبات مختلفی مانند ماست، موز و سیب‌زمینی استفاده کنید. به دلیل اینکه کودک در این سن نیاز به آهن بیشتری دارد، از گوشت‌های پوره شده مانند گوشت گاو، مرغ و بوقلمون استفاده کنید. شما می‌توانید غذا را به شکل فینگرفود و با ترکیبی از غذاهایی مانند گوشت و سبزیجات تهیه کنید.

در رژیم غذایی کودک، پرهیز از برخی از مواد غذایی بسیار اهمیت دارد. مصرف بعضی از غذاها به صورت عمومی برای همه نوزادان ممنوع است. اما با توجه به حساسیت‌های غذایی هر کودک و با مشورت پزشک، لیست غذاهای ممنوعه می‌تواند طولانی‌تر شود. به صورت معمول مصرف غذاهای زیر به کودکان زیر 1 سال توصیه نمی‌شود:

1. عسل: مصرف عسل در سال او زندگی، خطر ابتلا به بوتولیسم و سایر بیماری‌‎ها را تقویت می‌کند.
2. غذاهای حساسیت‌زا: استفاده از میوه‌ها، دانه‌ها و سبزیجات حساسیت‌زا مانند توت‌فرنگی، بادام‌زمینی و گوجه‌فرنگی برای کودک ممنوع است.
3. کافئین: مصرف منابع غذایی مانند شکلات، موجب بی‌قراری کودک می‌شود.
4. غذاها با احتمال خطر خفگی: در طول سال اول زندگی کودک، احتمال خفگی بالا است و باید از مصرف مواد غذایی مانند آجیل، کشمش، آب‌نبات، سبزیجات خام و… پرهیز کرد.