تصورات اشتباه در مورد بغلی شدن نوزاد : انسانها و بیشتر موجودات لمس شدن را دوست دارند. لمس کردن بخش مهمی از هر رابطهای است که در زمینهٔ فرزندپروری نیز اهمیت بسیار زیادی پیدا میکند. اما آیا باید نوزادان یا کودکانمان را بغل کنیم یا خیر و چگونه و تا چه زمانی باید آنها را بغل کنیم؟ این سؤالی است که در این مطلب به شکلهای مختلف به آن پاسخ داده شده است با بیبی لوکس همراه باشید.
چرا بغل کردن نوزاد مهم است؟
لمس کردن محبتآمیز سطح هورمون «استرس» یعنی کورتیزول را کاهش میدهد و سطح هورمون «حس خوب» یعنی اکسیتوسین را افزایش میدهد. اکسیتوسین همان هورمونی است که به ما احساس پیوند و وصل بودن به دیگران را میدهد.
به خاطر داشته باشید که کودکان دائماً در معرض استرس هستند اما نه همان نوع استرسی که ما میشناسیم، بلکه استرسی مثل اضطراب جدایی کودک که همراه عدم قطعیتی میآید که کودکان تجربه میکنند. مثلاً استرس ناشی از بیرون رفتن مادر از اتاق، استرس اینکه کودک نتواند صورتش را از آفتاب بپوشاند و استرس اینکه نداند آیا کسی بالاخره پوشک بدبویش را عوض میکند یا خیر. به همین دلیل است که کارشناسان کودک، مواردی مثل ماساژ کودک، تماس او با پوستتان در حین شیر خوردن حتی اگر شیردهی نمیکنید و بغل کردن او هنگام قصه گفتن یا کتاب خواندن را به شما توصیه میکنند.
بغل کردن نوزاد پل ارتباطی فرزند و والدین
در بدو به دنیا آمدن نوزاد، او توانایی سخن گفتن و استفاده از کلمات برای بیان احساسات خود را ندارد. همانطور که گفته شد در کنار عدم توانایی صحبت کردن، نوزاد قابلیت نگهداری و مراقبت از خود را نیز ندارد، برای همین است که حضور مستمر پدر یا مادر در کنار نوزاد برای او لازم و ضروری است.
در آغوش کشیدن نوزاد باعث کاهش سطح هورمون اضطراب (کورتیزول) در خون شده و در عین حال باعث بالا رفتن میزان هورمون عشق (اُکسی توسین) میگردد. این کار علاوه بر اینکه باعث آرامش، از بین رفتن اضطراب کودک و بهبود سطح روانی او میشود، بلکه باعث افزایش قدرت سیستم ایمنی و حفظ سلامتی کودک دلبند شما نیز میگردد.
نکات مهم درباره بغل کردن نوزاد
تا اینجا درباره فواید و مزیت های بغل کردن نوزاد صحبت کردیم. در این بخش لازم است تا شما عزیزان که به تازگی صاحب فرزند شده و یا تصمیم به فرزنددار شدن گرفته اید را با مهمترین نکات در ارتباط با در آغوش کشیدن نوزاد آَشنا کنیم. برخی از این نکات عبارتند از :
- مراقب انتقال باکتری و عوامل بیماریزا به بدن نوزاد باشید. نوزادان در ابتدا سیستم ایمنی ضعیفی دارند به همین دلیل باید از عوامل بیماریزا دور بمانند. یکی از مهم ترین راههای انتقال ویروس و میکروبها، در آغوش کشیدن نوزاد با دست های کثیف است. پس همواره به خود یا اقوامی که به دیدن شما میآیند گوشزد کنید که حتما قبل از بغل کردن نوزاد باید دستها را شست.
- هیچگاه کودک را طوری بغل نکنید که هر دو دست شما دور شکم او قرار گیرد. در آغوش کشیدن نوزاد به حالی که هر دو دست دور شکم حلقه شود باعث وارد شدن فشار زیادی به ناحیه شکم، پهلو و از همه مهمتر معده نوزاد میشود.
- همواره مراقب وضعیت سر و گردن نوزاد باشید. مهمترین بخشی که در هنگام بغل کردن نوزاد باید به آن توجه کنید، بخش سر و گردن نوزاد است. نوزاد تازه متولد شده به دلیل داشتن استخوانهای نرم و عدم توانایی در حفظ کردن تعادل سر و گردن خود همواره در خطر ایجاد مشکل در ناحیه ستون فقرات و غضروف است. پس همواره حین بغل کردن نوزاد یک دست را زیر بدن (ناحیه باسن) گذاشته و با دست دیگر سر نوزاد را حمایت کنید.
- سلامتی نوزاد عزیز شما بسیار مهمتر از ناراحتی اقوام و اطرافیان است. هیچوقت بخاطر تعارف های متداول فرهنگ ایرانی، سلامت نوزاد خود را به خطر نیندازید. برای مثال اجازه ندهید اگر کسی از اقوام شما که برای ملاقات به منزل شما آمده و دارای علائم بیماری است، فرزند شما را در آغوش بگیرد چون در این صورت باعث بیماری و به خطر افتادن سلامت فرزند عزیز خود میشوید.
برای رفع بغلی شدن نوزاد چه باید کرد؟
هیچ اقدام خاصی نیاز نیست؛ بغل کردن و در آغوش گرفتن نوزاد، به عنوان یکی از نیازهای اساسی و اصلی نوزاد است و هرگز نباید این نیاز را سرکوب کرد. با توجه به اینکه نوزادان از فاصله نزدیک، بهتر و راحتتر میبینند، همواره ترجیح میدهند در آغوش مادر خود باشند تا او را از نزدیک احساس کنند. به همین دلیل است که انواع تشکهای بازی، اسباب بازی و … نمیتواند نوزاد را راضی کند که در آغوش نباشد. در آغوش گرفتن نوزاد، خصوصا آغوش مادر، احساس امنیت و ایمنی در او ایجاد میکند و اعتماد به نفس او را بالا میبرد. این در حالی است که اگر به درخواست بغل شدن نوزاد پاسخ مثبت ندهید، مطمئن باشید نوزادی لوس پرورش خواهید داد که به هر حال با جیغ و فریاد به خواسته خود میرسد.
بهتر است هر مادر در هنگام شیردهی حتما نوزاد خود را در آغوش بگیرید. در این صورت نه تنها او را تغذیه می کند، بلکه محبت خود را نیز به او بیشتر از همیشه منتقل می کند. اساسا شیردهی به نوزاد پس از زایمان بهترین زمان برای شروع در آغوش کشیدن نوزاد است. شیردهی به دوقلو یا چندقلوها نیز منجر به بغلی شدن آنها نمی شود.
بنابراین بغلی شدن نوزاد، موضوع خاصی نیست که بخواهید برای رفع آن تمهید ویژهای بیندیشید. هرگاه او خواست، او را بغل کنید. حتی قبل از خواستن او، نوزاد را در آغوش بگیرید و نوازشش کنید؛ زیرا مغز نوزاد تا 1.5 سال اول به شدت فعال است و وقتی او را در آغوش میگیرید، لمس میکنید، میبوسید، نوازش میکنید و با او حرف میزنید، در واقع تواناییهای او را تقویت میکنید.
چرا نوزاد به اصطلاح بغلی میشود؟
بغلی شدن نوزاد یک ایراد نیست؛ بلکه در حقیقت یک نیاز است که هرگز نباید نادیده گرفته شود. گرچه تامین این نیاز گاهی به شدت سخت و البته طاقت فرسا است، اما فراموش نکنید که پدر و مادر شدن مسئولیت بزرگی است که خودتان پذیرفتهاید. نوزادی که به اصطلاح بغلی شده است، به این معنی است که به اندازه کافی آغوش مادر را در اختیار نداشته است و از همین جهت برای رفع این نیازش همواره تقاضای درآغوش کشیده شدن دارد.
اگر به این نیاز قبل از فریاد کشیدن و جیغ زدن او توجه نکنید، بی تردید یک کودک لوس و لجباز پرورش خواهید داد که یاد میگیرد با رفتار نادرست به خواسته خود برسد. پس از مدتی این نیاز کمرنگ و کمتر می شود. بدیهی است که در آن زمان حتما باید شرایط ایمنی مناسب برای اتاق نوزاد را رعایت کنید تا نوزاد در خطر نباشد.
چرا برخی نوزادان بغل شدن را دوست ندارند؟
بیشتر کودکان از تماس فیزیکی نزدیک و صمیمانه با والدینشان لذت میبرند. بنابراین، همهٔ ما انتظار داریم که آنها را با بغل کردن یا در آغوش گرفتن و نوازش آرام کنیم. با این حال برای برخی از کودکان کاملاً طبیعی هم بغل شدن اصلاً آرامشبخش نیست. آنها این محدودیت را پس میزنند و حتی از آن بدشان میآید و نمیپذیرند که سرشان را به شیرینی روی شانههای والدینشان تکیه دهند یا پاهایشان را زیر بغل آنها جمع کنند. در واقع در آغوش گرفته شدن یا قنداق شدن نه تنها برای آنها تسکیندهنده و آرامشبخش نیست، بلکه آنها را آشفته میکند و هرچه والدین بیشتر برای بغل کردن آنها تلاش کنند، این کودکان بیشتر مخالفت میکنند. پس اگر کودکتان فعالانه شما را پس میزند، به نظر میرسد که او از این دسته کودکان باشد.
این کودکان معمولاً ارتباط چشمی را به بغل شدن و صحبت کردن را به در آغوش گرفته شدن ترجیح میدهند. وقتی کودک سعی میکند از آغوشتان فرار کند، او را به اجبار نگه ندارید و برای تیمار احساسات خود غمگین نشوید و عقبنشینی نکنید. به جای آن، کودک را روی تخت یا یک زیرانداز بگذارید و رویش خم شوید تا بتواند در حینی که با او صحبت میکنید صورتتان را به شکل دقیق مطالعه کند.
کودکان عاشق تماشای صورت انسانها هستند و آنهایی که زمان زیادی را به جای روی شانه، رو در رو با دیگران هستند، اغلب زودتر از دیگر کودکان لبخند میزنند و به صحبتهای شما با شیوهٔ خود پاسخ میدهند. به این شکل که؛ او صدایی تولید میکند، شما هم با صدایی جواب میدهید و او دوباره به شما پاسخ میدهد و به همین ترتیب ادامه میدهید. این شروعی عالی به سمت صحبت کردن و جایگزین خوبی برای بغل کردنی است که شما دوست دارید.
اگر هنوز هم خیلی دلتان میخواهد که پشت گردن کودکتان را نوازش کنید یا چالهای گونهاش را ببوسید، این کار وقتی انجام دهید که او با خوشحالی در صندلی یا کالسکهاش مشغول چیزی است یا وقتی دارید پوشکش را عوض میکنید. با این کار، او میتواند نوازشهای عاشقانهٔ شما را بپذیرد بدون اینکه احساس کند در آغوش شما زندانی شده است. اگر شما با انگشتهایش بازی میکنید، پاهایش را شبیه رکاب زدن حرکت میدهید و روی شکمش با دهانتان صدا درمیآورید، کودکتان احتمالاً از این بازیها شادمان خواهد شد. همیشه این نکتهٔ مهم را به یاد داشته باشید شما یا حتی محبت فیزیکی شما نیست که کودکتان پس میزند، بلکه احساس گیر افتادن است.
اما مهمتر از همه این است که؛ رویکری کلاً «بدون تماس» نسبت به کودک «غیربغلیتان» در پیش نگیرید. همانطور که کودکان بغلی علاوه بر بغل شدن و نوازش شدن به ارتباط چهره به چهره و صحبت کردن هم نیاز دارند، کودکان کنارهگیر هم به مقداری در آغوش گرفتن علاوه بر نگاه کردن و گوش کردنی که ترجیحش میدهند نیاز دارند. اگر شما برای بغل کردن کودکتان اصرار نکنید اما تماس فیزیکی به شکلی نرم و ملایم اما بامحبت، مثلاً در حین رقصیدن یا با هم نشستن توی یک تاب را ادامه دهید، او به وقت خودش از این نوع تماس هم لذت خواهد برد.
مزایای در آغوش کشیدن نوزاد
به عنوان یک مادر و پدر هرچه بیشتر نوزادتان را در آغوش بگیرید و او را به اصطلاح ناز بدهید، با او حرف بزنید، لمسش کنید، برایش شعر بخوانید و با او بازی کنید، یکی از اساسیترین حقوق دوران نوزادی را برای او ادا کردهاید. تفکر بغلی شدن نوزاد را دور بریزید. نوزاد، بغلی است، دوست داشتنی است و باید در آغوش کشیده شود تا هم خودش لذت ببرد و هم والدینش. به این ترتیب نوزاد را برای ورود به زندگی اجتماعی با روحیهای مناسب و شخصیتی متعادل آماده میکنید.
تنها در آغوش کشیدن است که نیازهای عاطفی و روانی نوزاد را رفع می کند. حتی اگر نوزادتان را با شیر خشک تغذیه میکنید، حتما او را در آغوش بکشید و شیشه را در دهانش بگذارید و مدام به چشمانش نگاه کنید و با او حرف بزنید و نوازشش کنید.اکنون که مشخص شدن برای رفع بغلی شدن نوزادان نباید کاری کنید و در عوض باید بیشتر به این نیاز کودک و نوزاد توجه کنید، بد نیست با مزایای در آغوش کشیدن نوزادان و کودکان نیز آشنا شوید؛
-
بغل کردن باعث کاهش هورمونهای استرس کودک می شود
استرس برای هر کسی و در هر سنی آزاردهنده است. بغل کردن نوزاد یکی از بهترین راهها برای محو کردن استرس از دنیای نوزادان است؛ زیرا تماس راحت باعث ثبات ضربان قلب و سطح قند خون نوزاد و کودک می شود.
-
آرامش بیشتر با بغل کردن نوزاد
بغل کردن نوزاد به خودِ شما به عنوان والد، آرامش بیشتری میدهد. نوزاد در هر صورتی موجودی دوستداشتنی است که احساس خوشایندی را در هر کسی ایجاد میکند. طبیعتا این احساس خوشایند در مادر و پدر به مراتب بیشتر است. بد نیست بدانید که مزایای بغل کردن نوزاد فقط یک طرفه نیست، بلکه مبتنی بر یک حس دو طرفه است.
-
تقویت شیر
شاید جالب باشد بدانید که بغل کردن نوزاد در تقویت شیر و بیشتر شدن شیر مادر تاثیر دارد؛ زیرا همانطور که گفتیم استرس را از مادر و نوزاد دور میکند و آرامش را جایگزین خواهد کرد. این وضعیت روحی بهترین وضعیت برای عرضه بیشتر شیر مادر است. هورمونهای آزاد شده در مغز هنگام بغل کردن و تماس پوست به پوست مادر و نوزاد ذهن و بدن را آرام میکنند. همین آرامش از شیردهی پشتیبانی می کند. میبینید که بغلی شدن نوزاد نه تنها ایراد نیست، بلکه یک حسن بزرگ هم هست.
-
بغل کردن نوزاد به سلامتی کلی پریمیای (یا میکرو پریمیایی) منتهی میشود
باید بدانید که لمس نوزاد، به ویژه تماس پوست به پوست، برای سلامتی زودرس کودک بسیار مهم است؛ زیرا به همگامسازی ضربان قلب و تنفس آرام نوزاد کمک میکند. این همگامسازی منجر به افزایش اشباع اکسیژن در کودک میشود.
-
تماس صمیمی منظم شما را نسبت به کودک خود پاسخگوتر میکند
این یعنی اینکه کودکی لوس و لجباز پروش نخواهید دارد. هر مادری باید به طور مکرر به گریههای نوزاد خود پاسخ بدهد. حتی قبل از گریه کردن او را در آغوش بگیرد و نوازش بدهید. لمس مادر به هر شکلی، به ویژه بغل کردن نوزاد، روشی برای برقراری ارتباط مادر و کودک است که مادر را به نوزاد متصل می کند. در حقیقت این یک رفتار بیولوژیکی و تکاملی است؛ روشی طبیعی است برای اطمینان از اینکه والدین به طور غریزی از فرزندان خود محافظت میکنند.
-
نوزاد بغلی وجود ندارد
بغل کردن و در آغوش کشیدن نوزاد، نیاز او است. برخی والدین به اشتباه اعتقاد دارند که در زیاد آغوش کشیدن نوزاد، او را نیازمند می کند، اما این یک افسانه است. در واقع هنگامی که کودک خود را در آغوش میگیرید، به او احساس امنیت و اطمینان میدهید. همانطور که نیاز غذا، پوشاک، تمیزی و … را برای او رفع میکنید، باید احساس استقلال و اعتماد به نفس را نیز با بغل کردن به او بدهید.
-
بغل کردن رشد مغز را تقویت میکند
بغل کردن پیام ناخودآگاه روشنی را برای نوزادان ارسال میکند؛ این پیام در دیگر اشکال لمس وجود ندارد. آغوش جسمی پدر و مادر، گرما و امنیت را به نوزاد منتقل میکند و به کودک اجازه میدهد تا احساس عشق را تجربه کند و معنی مراقبت را درک کند. تحقیقات زیادی نشان داده است که بغل کردن نوزاد و ارتباط نزدیک نوزاد با یک فرد بالغ دلسوز که به نیازهای او قبل از تقاضا پاسخ میدهد، یکی از مهمترین عوامل برای رشد مغز و تقویت قوای عاطفی کودک و نوزاد است.
-
الگوهای خواب کودک را تنظیم میکند
بغل کردن نوزاد الگوی خواب او را تنظیم میکند؛ زیرا با احساس امنیت، آرامش و اطمینانی که در او ایجاد میکند، خواب راحتی را برای او به ارمغان میآورد. شاید کلیشهای به نظر برسد؛ اما واقعیت است و حقیقت دارد. بغل کردن نوزاد و در آغوش کشیدن او کمک میکند که نوزاد راحتتر بخوابد و چرخه خواب منظمتری داشته باشد.