روش های تنظیم خواب نوزاد

روش های تنظیم خواب نوزاد : خواب نوزادان و خواب کودکان اهمیت زیادی در شکل‌گیری و رشد مغز و همچنین سلامت روحی و جسمی نوزاد دارد. نوزادان در ماه اول تولد خواب طولانی‌تری دارند و در ماه‌های دوم و سوم معمولا مدام از خواب شب بیدار شده و تمایلی به خواب شب ندارند. آن‌ها تصور می‌کنند که روز زمان خوابیدن و شب زمان بیدار بودن است.

در این دوره والدین با داشتن برنامه‌های منظم باید ریتم خواب نوزادان را تنظیم کرده و ترتیبی بدهند که خواب نوزادان منظم‌تر باشد. برای این منظور به صبر و حوصله زیادی نیاز است. والدین برای تنظیم خواب نوزادان باید آرام آرام و با صبوری روند خواب نوزاد را تغییر دهند.

در ادامه با لوکس بیبی همراه باشید تا اهمیت خواب نوزاد ،نیاز به خواب در کودکان با سنین مختلف و روش های تنظیم خواب نوزاد را با هم بررسی کنیم.

اهمیت خواب کودکان

خواب یک عنصر اساسی برای سلامت روحی و جسمی کودکان محسوب می‌شود. خواب نقش مهمی در رشد ذهن کودک دارد. علاوه بر تأثیر مستقیم خواب روی شادی بر هوشیاری و توجه، عملکرد، خلق‌وخو، تاب‌آوری و یادگیری و حافظه تأثیر دارد. در اوایل نوزادی تأثیر خواب روی رشد نوزاد بسیار زیاد بوده و در کودکان نوپا برای تثبیت حافظه و رشد مهارت‌های حرکتی ضروری است.

از نوزاد و کودک خردسال گرفته تا کودکان در سن مدرسه و نوجوانی، بسیاری از والدین می‌خواهند بدانند، کودک آن‌ها به چه مقدار خواب نیاز دارد. نیاز به خواب از فردی به فرد دیگر متفاوت است. اما دستورالعمل‌هایی برای آن وجود دارد که بسیار معقول و مبتنی بر علم است.

نیاز به خواب در کودکان با سنین مختلف

میزان خواب مورد نیاز کودک بسته به فرد و عوامل خاصی از جمله سن متفاوت است. در ادامه برخی از دستورالعمل‌های کلی برای خواب در سنین مختلف را ذکر کرده‌ایم.

جدول خواب کودک

در جدول زیر می‌توانید مقدار خواب کافی برای نوزاد و کودک یک‌ساله، کودک سه‌ساله و … را مشاهده کنید.

۱. خواب نوزاد ۱ تا ۴ هفته

یکی از سؤالات پرتکرار مادران این است که نوزاد باید چند ساعت در روز بخوابد؟ نوزادان معمولاً ۱۵ تا ۱۸ ساعت در روز می‌خوابند. اما خواب آن‌ها در دوره‌های کوتاه ۲ تا ۴ ساعته است. نوزادان نارس معمولاً به خواب بیشتری نیاز دارند. ازآنجایی‌که نوزادان ساعت بیولوژیکی داخلی یا ریتم شبانه‌روزی ندارند، الگوی خواب آن‌ها به چرخه روز و شب مرتبط نیست. در واقع نوزادان الگوی خاصی برای خواب ندارند.

۲. خواب نوزاد ۱ تا ۴ ماهه

در ۶ هفتگی کودک به‌مرور در ریتم خواب به آرامش بیشتری می‌رسد. ممکن است الگوهای خواب منظم‌تری پیدا کند. طولانی‌ترین دوره خواب کودکان در این سن ۴ تا ۶ ساعت است. نوزاد ۱ تا ۴ ماهه به طور منظم‌تری شب‌ها می‌خوابد و سردرگمی روز و شب کمتر می‌شود.

۳. خواب نوزاد ۴ تا ۱۲ ماهه

در این بازه سنی خواب تا ۱۵ ساعت کاملاً طبیعی است. بیشتر نوزادان در حدود ۱۱ ماهگی به ۱۲ ساعت خواب نیاز دارند. در این دوره هدف اصلی ایجاد عادات خواب سالم است. کودک در این سن اجتماعی‌تر شده و عادات خواب او به بزرگسالان شباهت بیشتری پیدا می‌کند.

نوزادان معمولاً علاوه بر خواب شب سه دوره خواب دارند. ریتم چرت زدن کودکان در این سن معمولاً از حدود ۹ صبح شروع شده و یک ساعت طول می‌کشد. دوره بعدی حدود ۲ ظهر یک یا دو ساعت بوده و چرت سوم در بعدازظهر حدود ساعت ۵ است. در ۶ ماهگی به دو دوره خواب تبدیل می‌شود. در این زمان کودک از نظر جسمی برای خواب کامل در طول شب آماده می‌شود. ریتم‌های بیولوژیکی به‌مرور بالغ شده و با نزدیک شدن به یک‌سالگی خواب نوزاد منظم‌تر می‌شود.

خواب کودک ۱ تا ۳ ساله

کودک پس از سال اول زندگی با رسیدن به ۱۸ تا ۲۱ ماهگی کمتر به خواب کوتاه صبح و بعدازظهر نیاز دارد. در این سن بیشتر کودکان فقط یک‌بار در طول روز چرت می‌زنند.

راهکار طلایی تنظیم خواب نوزاد

وقتی که نوزاد برای اولین بار از بیمارستان به خانه می آید، الگوی خواب نامنظم او می‌تواند هم چالش برانگیز و هم خسته کننده باشد. با کمی مراقبت در روز یا شب، فرزند شما احتمالا برای شیرخوردن، تعویض پوشک و یا برای آسایش از خواب بیدار می شود. مطمئن باشید این وضعیت تا ابد به همین شکل باقی نمی‌ماند و در حدود شش ماهگی، ۲۴ ساعت زندگی فرزندتان با چیزی که الان می‌بینید، کاملا متفاوت خواهد بود.

 قرار دادن نوزاد در جای خود

نوزاد شیر خوار را قبل از خواب یعنی در زمانیکه خواب آلود است در جای خواب خودش قرار دهید. این مرحله بسیار مهم است. بدون رعایت این مسئله در بقیه مراحل دچار اشکال می شوید. آخرین خاطره شیر خوار قبل از به خواب رفتن باید بسترش باشد نه زمان شیر خوردن. او باید بیاموزد بدون شما به خواب رود. نباید انتظار داشته باشید که شیر خوار بلافاصله پس از قرار گرفتن در بستر به خواب رود.

معمولا بعد از ۲۰ دقیقه بی قراری ( جنب و جوش کردن ) نوزاد به خواب خواهد رفت. اگر او گریه می کند او را در آغوش بگیرید و تکان دهید ولی بعد از آرام شدن او را در بستر قرار دهید (قبل از اینکه در آغوش شما بخوابد). با این کار شما به او آموزش خواهید داد که چگونه بعد از بیداری به تنهایی به خواب رود. وقتی شیر خوار به کمک شما نیازی ندارد به فکر کمک کردن به او نباشید.

پیدا کردن قلق نوزاد برای تنظیم خواب

نوزاد شما نمی تواند به زبان بیاورد که چه زمانی خوابش می آید. شما باید با دقت سیگنال های خواب آلودگی نوزاد را دریافت کنید. اگر نوزاد شما در حال مالیدن چشم هایش است، گوش هایش را می کشد و چشمانش پف کرده است، اینها همگی سیگنال خواب آلودگی می باشد. پس بهترین زمان است که او را بخوابانید. زمانی که خواب نوزاد دیر شده باشد، او بی حوصله و کلافه می شود و بعد از گذشت زمان زیاد دیگر قادر به خوابیدن نیست.

اجازه دهید که محیط با او صحبت کند

کودک نمی تواند تفاوت زیادی را بین شب و روز متوجه شود زیرا بیشتر زمان ها داخل خانه است. سعی کنید که به عنوان والدین تفاوت تاریکی و روشنایی و شب و روز را به او بیاموزید. مثلا هم در روز و هم در شب او را بیرون ببرید. سعی کنید که شب ها یک فضایی بسازید که باعث خواب آلودگی او شود. مثلا صداها را کم کنید، نور را کاهش دهید و مکان خواب او را فراهم کنید تا کم کم از بازی دست بکشد.

برای تنظیم خواب نوزاد  از تغییرات ناگهانی خودداری کنید

ممکن است که کودک شما با تغییرات ناگهانی در طول روز مواجه شود که بهتر است مراقب آن ها باشید. کودکان دوست دارند که در محیطی باشند که برایشان آشنا است و افراد آشنا در آن حضور داشته باشند. همیشه کودکتان را در یک اتاق بخوابید و حد الامکان جای او را عوض نکنید. کودکان هنگام خوابیدن باید احساس امنیت داشته باشند، بنابراین اگر به پتو و یا ملحفه ای علاقه دارند، اجازه دهید که از آن استفاده کنند.

 دلایل بیدار ماندن او را بررسی کنید

شاید از این بیدار شدن ها و بیدار ماندن های نیمه شب او خسته شده باشید. دلایل زیادی وجود دارد که کودک را در نیمه شب بیدار می کند و باعث گریه کردن او می شود که شامل موارد زیر می باشد:

• گاهی اوقات گرسنه هستند.
• گاهی اوقات ممکن است که به دلیل چرت روزانه از خواب سیر شده باشند.
• سر و صدای زیاد می تواند موجب بیدار شدن آن ها حتی در نیمه های شب شود.
• در نتیجه از سیر بودن کودک خود قبل از خواب اطمینان حاصل کنید. بهتر است که قبل از خواب جای او را نیز عوض کنید تا راحت تر به خواب برود.

 یک برنامه روتین برای خواب او تنظیم کنید

همان طور که برای غذا خوردنش برنامه دارید، برای خوابیدن او نیز یک برنامه مناسب داشته باشید. مثلا می توانید یک دوش آب گرم کوتاه را به یک روتین قبل از خواب تبدیل کنید. مثلا می توانید صدای لالایی گفتن خودتان را ضبط کنید و هر شب قبل خواب برای او پخش کنید تا راحت تر به خواب برود.

برای تنظیم خواب نوزاد ، یک روز آرام برای او بسازید

اگر کودک را در طول روز خسته کنید، در زودتر به خواب رفتن او در شب تاثیری ندارد، پس باید در طول روز نیز محیطی آرام را برایش فراهم کنید. فضای خانه را به یک جو آرام تبدیل کنید و بیشتر روز را در کنار او باشید. اگر کودک شما شب قبل نخوابیده باشد، حتما روز بعد با چالش مواجه خواهید بود و صبر خود را بالا ببرید. اگر فکر می کنید که فردا باید با غرغرهای او مواجه باشید، خودتان را آماده کنید.

کمک از همسر برای تنظیم خواب نوزاد

مدیریت کردن یک کودک به تنهایی کار سختی می باشد و این فقط مسئولیت شما نیست و همسرتان نیز باید به شما کمک کند. معمولا مادر نمی تواند کارهایی از جمله خواباندن کودک را به تنهایی انجام دهد، پس باید از یک پرستار و یا همسرتان کمک بگیرید. زمانی که هردوی شما شاغل هستید، باید با یکدیگر صحبت کنید و زمانی را بین خودتان توافق کنید که هر دو به فرزند برسید و از او مراقبت کنید.از آن جایی که کودک شما به تازگی پا به این جهان مادی گذاشته است، عادت های خوابیدن او به سختی تنظیم می شود. پس باید در این راه کاملا صبور باشید.

 بیدار کردن کودک در صبح زود برای تنظیم خواب نوزاد

صبح زود بیدار شدن هم در کودکان و هم در خواب شبانه نوزادان موثر است .دیر بیدار شدن موجب به تعویق افتادن خواب عصرگاهی می شود و در نتیجه شب نیز کودکان دیرتر به خواب می روند. بنابراین یکی از راه های زودتر به خواب رفتن کودکان در شب این است که آنها را صبح ها زودتر بیدار کنید.

 تکرار مداوم فعالیت های مشخص

کودکان و نوزادان توانایی تشخیص وقت خواب را ندارند، بنابراین تکرار برخی از کارها به کودک زمان فرار رسیدن خواب را هشدار می دهد .مثلا تعویض پوشک، مسواک زدن، لالایی خواند، در صورت نیاز دادن غذا و آب ،کم کردن نور منزل از ۲ ساعت قبل، خاموش کردن تلویزیون، بردن به محیط خواب. تکرار هر شب این کارها موجب تثبیت زمان خواب در ذهن کودک می شود.

 اجتناب از دادن بستنی و شکلات به کودک

کافئین موجود در شکلات و کاکائو باعث بیـــداری کودکان و مقاومت آنها نسبت به خوابیدن می شود. همچنین استفاده از مواد قندی به دلیل داشتن انرژی، باعث انرژی و هیجان بیشتر در کودک می شود و احساس خواب را از چشمان فرزندان دور می کند. بنابراین بهتر است از دادن شکلات و بستنی و هر چیز شیرین قبل از خواب جدا خودداری شود.

راهنمای مراجعه به متخصص کودکان

اگر کودک شما دچار اختلال در خواب است و هیچ یک از روش‌های گفته شده در این مطلب بر او مؤثر نیست، باید حتماً به متخصص اطفال مراجعه کنید. گاهی اختلال در خواب نوزاد می‌تواند به دلیل بیماری یا مشکل خاصی باشد. پزشک باید نوزاد را بررسی کند و از سلامت جسمی او مطمئن شود.