مهمترین نکات مراقبت از پوست نوزاد و کودک : تولد نوزاد و بچه‌دارشدن یکی از زیباترین و درعین‌حال حساس‌ترین لحظات برای هر پدر و مادری است. کودک تازه متولدشده نیازمند مراقبت بیشتری است و طبیعی است خانواده‌ها نگران سلامت او باشند از این روی یکی از مهمترین دغدغه‌های والدین، مراقبت از پوست نوزاد است.
جلوگیری از آسیب پوستی کودکان به دلیل حساسیت این عضو از بدنشان بسیار مهم است و در صورت عدم مراقبت و توجه کافی، دچار آسیب و آلرژی می‌شود. به همین دلیل ما تصمیم گرفتیم در این مقاله از صنلدی به اهمیت مراقبت و نکات لازم برای سلامت پوست نوزادان و کودکان بپردازیم. اگر شما هم نگران این مسئله هستید تا انتهای این مطلب همراه بیبی لوکس باشید.
چرا پوست نوزاد به مراقبت خاص نیاز دارد؟
نوزاد انسان در زمان تولد با پوستی چروکیده پا به این دنیا می‌گذارد. ظاهری که ما آن را با نام پوست چروک می‌شناسیم، پوششی محافظی به نام ورنیکس است که البته در هفته‌های اولیه کاملا از بین می‌رود. علاوه‌برآن پوست نوزاد، بسیار نازک‌تر و کم موتر است و رطوبت بسیار بیشتری نسبت به پوست انسان در سنین بالاتر دارد.
اما در مقابل، نوازدان سیستم ایمنی ضعیفی دارند و در اثر هرگونه تحریک و عفونتی، جواب شدیدتری به محیط می‌دهند. البته نکته مهم دیگری هم وجود دارد؛ پوست نوزاد از دوران جنینی تا زمان تولد همچنان در حالت تکامل است. برای درک آسان‌تر، خوب است بدانید که ضخامت لایه مزودرم پوست نوزادان، ۶۰ درصد از یک انسان بالغ کمتر است. همین عوامل باعث می شود که پوست نوزادان مراقبت اصولی بطلبد.
روش‌هایی برای مراقبت از پوست نوزاد
اصول مراقبت از پوست نوزاد با پوست بزرگسالان و حتی کودکان تفاوت‌های مهمی دارد. مثلا نباید از هر شوینده‌ای استفاده کنید یا هر وقت که خواستید نمی‌توانید او را حمام ببرید؛ حتی شستن بدن کودک هم آداب خاص خودش را دارد.
همه این حساسیت‌ها به دلیل شرایط خاص پوست نوزاد و جلوگیری از ایجاد مشکلات احتمالی برای او اعمال می‌شوند؛ پوست کودکان مستعد تحریک، خشکی، خارش، بثورات پوشک و درماتیت پوستی است و همین امر، شرایط را هم برای مادر و هم دلبندش سخت می‌کند.
این در شرایطی است که روش‌های مختلف مراقبت از پوست نوزادان، راهنمای شما در این زمینه خواهد بود، نکاتی همچون:
نکات مراقبت از پوست نوزاد – استفاده از پودرهای مخصوص شستشوی لباس
برای شستن لباس نوزاد بهتر است از پودرهای مخصوص استفاده کنید. شوینده‌های معطر و غیر استاندارد، باعث پوسیدگی و از بین رفتن لباس می‌شوند و همچنین زمینه را برای بروز حساسیت پوستی فراهم می‌کنند. در مقابل برای شستن لباس نوزاد، خوب است از شوینده بدون آنزیم، بدون بو و بدون مواد سفید کننده استفاده کنید.
یادآوری! استفده از نرم کننده، خوشبو کننده و وایتکس برای شستشوی لباس کودک ممنوع است.
همچنین حتما در زمان شستشوی لباس نوزاد، درجه لباسشویی را روی دمای مناسب کودک تنظیم کرده و حتما به دستورالعمل مخصوص شستشوی لباس ها که معمولا همراه با شناسنانه لباس کودک است، دقت کنید.
- یک ترفند برای شستشوی راحت تر لباس نوزاد؛ قبل از این که لباس‌ها را بشویید، آنها را در آب سرد خیس کنید تا به این صورت ادرار و لکه‌های شیر راحت‌تر پاک شوند. البته می‌توانید از پودر صابون مخصوص شستشوی لباس نوزادان هم استفاده کنید.
همچنین یادتان باشد که لباس‌های مرطوب را روی هم پهن نکنید تا عفونت‌های قارچی ایجاد نشوند.
نکات مراقبت از پوست نوزاد – ماساژ نوزاد
ماساژ برای نوزاد لذت‌بخش است، او را سرحال می‌آورد و شما را مهمان خنده‌های زیبایش می‌کند. ماساژ پوستی نوزاد با روغن‌های مخصوص، پوست او را نرم‌تر کرده و در عین مقاومتش را بالاتر می‌برد.
همچنین ماساژ نوزاد، جریان انتقال اکسیژن و مواد مغذی را به سلول‌های او افزایش داده و و سلامت ریه‌هایش را بهبود می‌بخشد. بیماری‌هایی مثل گرفتگی عضلات و یبوست را درمان کرده و تنش‌هایش را کم می‌کند.
نکات مراقبت از پوست نوزاد – عدم استفاده از محصولات عطری
یادتان باشد که به‌هیچ‌عنوان برای کودکتان از محصولات عطری استفاده نکنید و شامپو و صابون مخصوص نوزادان که ویسکوزیته مناسبی دارند را جایگزینشان کنید. ویسکوزیته به معنای میزان مقاومت یا اصطکاک لایه‌های مایع در برابر جاری شدن به طور خاصه در مواد شوینده است.
شامپو و صابون‌هایی که دارای اسانس هستند و رایحه‌های عطری دارند، باعث ایجاد حساسیت پوستی و مشکلات دیگری از این دست می‌شوند.
محصولات مخصوص کودک، در بیشتر اوقات با پوست آنها سازگار هستند و چشم‌ها را نمی‌سوزانند. همچنین در ساختارشان از روغن‌های معدنی و محصولات نسبتا گیاهی استفاده شده و همین باعث لطیف شدن پوستشان نیز خواهد شد.
نکات مراقبت از پوست نوزاد – لباس‌های پنبه‌ای به او بپوشانید
لباس‌های نخی و پنبه‌ای، محافظ بیرونی پوست نوزادان هستند. در عوض، لباس‌های پلاستکی زمینه ابتلای آنها به اگزما و انواع بیماری‌های پوستی را مهیا می‌سازند.
اگر عادت دارید روزانه دوش بگیرید، این کار را برای نوزاد خود انجام ندهید. نوزاد شما به بیش از سه بار حمام در هفته احتیاج ندارد و خیلی از پدر و مادرها ترجیح می‌دهند کودک را هفته‌ای یک بار حمام کنند. اگر بیش از حد نوزاد را حمام کنید، روغن‌های طبیعی بدن او برای محافظت از پوستش را از بین می‌برید. بچه‌ها به جز خیس کردن پوشک کار دیگری انجام نمی‌دهند که خودشان را کثیف کنند. آنها روزانه هشت ساعت کار نمی‌کنند و بعد از کار هم به باشگاه نمی‌روند، پس نیازی به دوش روزانه ندارند. خوب است که هفته‌ای یک بار کودک را بشویید و از خشک شدن بیش از حد پوستش جلوگیری کنید.
با مشکلات پوستی نوزادان و کودکان چه کنیم؟
روتین پوستی برای کودکان که توسط مادران در نظر گرفته شده از نوع پوشک، صابون ، جنس لباس و مرطوب کننده‌ها گرفته تا فواصل بین حمام و تعویض پوشک اگر به درستی انجام نگیرد می‌تواند باعث بروز انواع مختلفی از مشکلات پوستی شود. ما امروز قصد داریم چند نمونه از مشکلات پوستی رایج در کودکان را به شما معرفی کنیم و راه‌حل‌های کاربردی برای درمان آنها را مرور کنیم.
میلیا برجستگی‌های سفید رنگ
میلیا در واقع به برجستگی‌های سفت و سفید رنگی گفته می‌شود که روی پوست کودکان و بزرگسالان ظاهر می‌شوند. میلیا ممکن است روی هر قسمتی از بدن بروز کند اما اغلب روی صورت اتفاق می‌افتد. خبر خوب این است که در اغلب موارد میلیا در کودکان به خودی خود رقم می‌شود، اگر چه این عارضه در سالمندان و بزرگسالان نیاز به دخالت پزشک و حتی جراحی دارد.
عفونت قارچی در نوزادان
مشکلات قارچی روی پوست نوزادان بیشتر زمانی رخ می‌دهد که کودک یک دوره آنتی بیوتیک مصرف کرده باشد. ظاهر عفونت‌های قارچی با توجه به اینکه در چه ناحیه‌ای از پوست شما قرار دارند می‌توانند شکل متفاوتی هم داشته باشند. برفک روی زبان و داخل دهان ظاهر می‌شود و به شیر خشک شده شباهت دارد. راش پوشک که قارچ به رنگ قرمز روشن است که اغلب با جوش‌های ریز ظاهر می‌شود. برای درمان این قارچ‌ها بهتر است به پزشک مراجعه کنید. با مصرف یک دوره داروی ضد مخمری این مشکل به سادگی رفع خواهد شد. پزشکان اغلب برای درمان برفک دهان یک داروی خوراکی مایع و برای راش پوشک یک پماد ضد قارچ تجویز می‌کنند.
کلاهک گهواره
کلاهک گهواره نام یک عارضه پوستی است که اغلب بخاطر وجود چربی اضافی روی پوست نوزادان بوجود می‌آید. این عارضه که معمولاً در همان ماه‌های اول تولد به طور کامل رفع می‌شود به شکل راش پوسته دار، مومی شکل، قرمزی روی پوست سر، ابروها پشت گوش و اطراف بینی دیده می‌شود. برای درمان این عارضه نیز می‌توانید به متخصص اطفال مراجعه کنید در چنین شرایطی وی احتمالاً یک شامپوی مخصوص، روغن بچه یا کرم‌ها و لوسیون‌های مخصوص را تجویز می‌کند.
اگزما
بلاخره می‌رسیم به یکی از چالش برانگیزترین مشکلات پوستی شایع در نوزادان که اغلب با سوزش و خارش همراه است. اگزما ظاهری قرمز رنگ با جوش‌های متعدد بد خیم دارد. اگزما با گذشت زمان خشک، زخیم‌تر و پوسته پوسته می‌شود. شما ممکن است روی قسمت‌های مختلفی از بدن نوزاد همچون آرنج، اطراف لب و پشت زانوی نوزاد آن را مشاهده کنید. برای درمان آن لازم است عامل تحریک کننده را پیدا کنید و از هر گونه تماس آن با پوست جلوگیری کنید. در صورت وخیم شدن وضعیت با پزشک مشورت کنید. این عارضه در کودکانی که سابقه خانوادگی آسم آلرژی یا درماتیت آتوپیک دارند بیشتر دیده می‌شود.
خال‌های مادرزادی
ممکن است شما روی پوست نوزاد خود خال‌هایی را مشاهده کنید که ارثی نیستند اما از زمان تولد وجود داشتند. خال‌های گوشتی و یا خال‌هایی که تنها با تغییر رنگ پوست دیده می‌شوند ممکن است مدتی بعد از بین بروند و یا تا آخر عمر با کودک شما بمانند. البته این خال‌ها دردناک و همراه با قرمزی و تورم نیستند و اغلب افراد با خال‌های مادرزادی خود مشکلی ندارد مگر اینکه روی صورت و نواحی قابل دید بدن باشد.
جوش‌های سر سفید
جوش‌های سر سفید کودکان بر عکس نوجوانان ناشی از چربی پوستی یا تغییرات هورمونی نیست بلکه می‌تواند نشان دهنده یک قارچ مخمری باشد. البته این جوش‌ها نیز بعد از گذشته ماه‌های اول خود به خود رفع می‌شوند و نیاز به درمان خاصی ندارند .اگر بعد از چهارماهگی همچنان این جوش‌ها با تعداد زیاد مشاهده شوند بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
روتین پوستی برای کودکان
اما سوال مهم این است بهترین روتین پوستی برای کودکان کدام است؟ چه محصولات بهداشتی و مراقبتی را باید به طور مداوم برای کودکان استفاده کنیم؟ از مصرف چه موادی روی پوست کودکان اجتناب کرد؟
- ضد آفتاب یک روتین پوستی مناسب برای کودکان بالا شش ماه است که از پوست آنها در برابر آفتاب محافظت می‌کند. همچنین می‌توانید از پماد زینک اکساید روی پوست آنها استفاده کنید. (لوسیون ضد آفتاب سوختگی بی بی کوکول)
- از محصولات مراقبتی بی رنگ، بدون بو، بدون سولفات، پارابن و فتالان برای شستشو و مرطوب کردن پوست آنها استفاده کنید.
- حمام کردن نوزادان را بیشتر از پنج دقیق طول ندهید.
- بعد از حمام قبل از خشک شدن کامل پوست از لوسیون مخصوص کودکان روی پوست آنها استفاده کنید.
- ماساژ کودک را با روغن‌های طبیعی امتحان کنید چرا که باعث آرامش و رفع مشکلات پوستی در آنها می‌شود.
- پوست کودک را همواره تمیز، خشک و خنک نگهدارید.
