دوران بارداری مادران چی بخورن چی نخورن :بارداری از تجربه های شیرین هر مادری است که سختی هایی هم پیش رو دارد و در طول این دوران زنان باردار با تغییرات هورمونی مواجه خواهند شد که برای سلامت جنین و مادر ، تغذیه صحیح اهمیت پیدا میکند . تغدیه مناسب در دوران بارداری با توجه به وضعیت فیزیولوژیک ،سن باردارى ، میزان فعالیت و خصوصیات ویژه فردى برای مادر باردار امرى کاملاً ضرورى در پیشگیری از عوارض و بیماریهای مختلف در این دوران است.
كمبود غذایی مادر در حد خفیف اثر چندانی بر رشد جنین ندارد زیرا جنین نیازش را از ذخائر بدن مادر تامین می كند، پس این مادر است كه در درجه اول لطمه می بیند. مادران باردار باید به علت شرایط خاصی که دارن حتما زیر نظر پزشک برنامه غذایی مناسب و مخصوص به خود داشته باشن و در کنار آن خوب است اطلاعاتی در این زمینه داشته باشین . ما در این مقاله از بیبی لوکس به شما مادران اطلاعاتی میدهیم که تغذیه سالمی در دوران بارداری خود داشته تا هم این دوران را به راحتی سپری کنید و هم نوزادی سالم و تندرست داشته باشید.
فواید تغذیه سالم در دوران بارداری مادر
تغذیه سالم بدان معنا نیست که مادران باردار باید به اندازه دو نفر غذا بخورند این دریافت کالری بیش از حد نیاز ، عوارض مختلفی مثل ابتلا به دیابت ، فشار خون و چاقی مادر و کودک را در آینده به همراه خواهد داشت . بلکه باید برنامه غذایی صحیحی که تمام مواد معدنی و غذایی مورد نیاز بدن مادر و جنین را تامین کند داشته باشن و مزایایی را این تغذیه سالم در بر دارد مانند :
- موجب میشود نوزاد در هنگام تولد وزن مناسبی داشته باشد.
- باعث تقویت و تکامل مغز جنین میگردد .
- موجب کاهش خطر ابتلای مادر به کم خونی ، دیابت و … در دوران بارداری میشود .
- موجب کاهش عوارض دوران بارداری مانند تهوع ، یبوست و … میشود .
- به کاهش سریع وزن پس از زایمان کمک میکند.
در طول دوران بارداری مادر به ریز مغزی ها و درشت مغزی ها نیاز دارد .
ریز مغزیها مواد معدنی و ویتامین ها هستن که به میزان کم از آنها برای بدن نیاز بوده و تاثیر بر سوخت و ساز ، عملکرد سیستم ایمنی بدن ، رشد مغز ، قوی ساختن استخوان ها و … دارند ریز مغزیها را هم میتوان از طریق مکمل غذایی بدست آورد ولی بهتر است از مواد غذایی طبیعی آن را تامین کنیم.
درشت مغزی ها مواد کربوهیدرات ، پروتئین و چربی هستند که به میزان زیاد برای بدن نیاز بوده و کالری و انرژی را برای بدن فراهم میکنند .
اگر مواد لازم از گروه های غذایی (کربوهیدرات، پروتئین و چربی) را دریافت نکنید ، بدن به خوبی کار نمیکند . بنابراین در طول بارداری انواع مختلفی از غذاهای سالم را باید بخورید.
مادران در طول بارداری به 5 گروه مفید مواد غدایی که در ادامه ذکر خواهد شد نیاز دارند . این بدان معنا نیست که در طول بارداری از تمام غذاهای مورد علاقه خود پرهیز کنند بلکه باید با غذاهای مغذی رژیم غذایی دوران بارداری 9 ماهه خود را متعادل کنند تا هیچگونه ویتامین و مواد معدنی مهمی را از دست ندهند..
1- نان ، غلات و حبوبات ، برنج5گروه مفید غذایی
2- میوه ها و سبزیجات
3- چربی ، روغن و قند
4- گوشت مرغ ، ماهی ، تخم مرغ
5- شیر و ماست و پنیر
در طول دوران بارداری مادران چی بخورن چی نخورن ؟
پروتئین :
پروتئین برای حفظ بافت های بدن مادر و رشد سینه و رحم مادر ، رشد جنین خصوصا مغز و سیستم عصبی او ، تشکیل جفت، خون و مایع آمنیوتیک (آب دور جنین) نیاز است بدن مادران باردار نسبت به قبل از دوران بارداری به حدودا 15 گرم بیشتر از قبل نیاز روزانه به پروتئین دارد.
منابع پروتئین شامل : گوشت قرمز و سفید ، ماهی سالمون ، حبوبات ، شیر و ماست ، آجیل و …
نکته : درسته که ماهی به علت داشتن امگا3 مفیده ولی باید از خوردن ماهی های پر چرب مانند ماهی تن ، ماهی هالیبوت ، اره ماهی بپرهیزید و همچنین ماهی دودی استفاده نکنید .
کلسیم :
مادران باردار و جنین برای داشتن استخوانها و دندانهای قوی به کلسیم احتیاج دارن. کلسیم همچنین به عملکرد مناسب سیستم گردش خون، سیستم عضلانی و سیستم عصبی و به تنظیم مصرف مایعات بدن نیز کمک میکند . 99 درصد کلسیم در استخوان و دندان وجود دارد و یک درصد بقیه در خون و مایعات خارج سلولی و در داخل سلول های بافت ها وجود دارد که سبب تنظیم بسیاری از عملکرد های متابولیکی مهم می شود. با توجه به نقش کلسیم در بارداری برای رشد استخوان و دندان، عملکرد ماهیچه ها و تکامل عصبی جنین با کمبود کلسیم در دوران بارداری ، خطر پوکی استخوان مادر را در سال های بعد بیشتر می شود و خطر مسمومیت حاملگی را افزایش پیدا میکند.
منابع غذایی کلسیم شامل : شیر و سایر محصولات لبنی کم چرب ، سبزی های برگ تیره مانند: کلم برکلی و اسفناج و برگ شلغم ، ماهی های کوچک مثل ساردین که با استخوان خرده می شوند ، پرتقال ، انجیر خشک ، بادام ، سویا و دانه های کنجد از منابع کلسیم هستند . در نظر داشته باشین که برای جذب کلسیم به ویتامین D نیاز هست.
ید :
ید در تولید انرژی بدن و مصرف اکسیژن موثر میباشد و کمبود آن در تغذیه بارداری باعث سقط جنین ، زایمان زودرس، ناهنجاریهای مادرزادی و همچنین باعث افزایش مرگ و میر نوزادان، کمبود ذهنی میشود.
بهترین منابع ید : سبزیجات و محصولات دریایی میباشد .
آهن :
دردوران بارداری مقدار خون مورد نیاز بدن مادر 50 درصد بیشتر از قبل و بعد از دوران بارداری هست نیاز به آهن در زنان باردار بیشتر از هفته بیستم برای تولید گلبول قرمز خون ، افزایش هموگلوبین ، تامین ذخایر کبدی جنین میباشد . توجه داشته باشین مصرف بیش از حد مکملهای آهن سبب اختلال در عملکرد دستگاه گوارش میشود و شایعترین عوارض آن که تقریباً مشکل بسیاری از خانمهای بارداره ، یبوست است .
منابع غذایی آهن شامل : گوشت قرمز، تخم مرغ ، هلو و کشمش ، سبزیجات با برگ تیره ، گوشت مرغ ، عدس ، دارچین ، لوبیا ، نخود ، خشکبار
نکته : برای جذب بهتر آهن از منابع غذایی حاوی ویتامین C استفاده کنید .
ویتامین :
در مدت زمان بارداری برای اینکه تمام ارگان های بدن مادر باردار و جنینش عملکرد طبیعی داشته باشد نیاز به تامین ویتامین خصوصا اسید فولیک که باعث رشد مغز کودک میگردد ، افزایش پیدا میکند . اکثر ویتامینهای مورد نیاز باید از غذاهایی که در رژیم غذایی دوران بارداری استفاده میکنید تأمین شود اما در مواردی به دلیل محدودیتهای این رژیم ، باید شروع به مصرف مکملهای غذایی شود و باید هر گونه مکمل ویتامین را زیر نظر و مشورت با پزشک مصرف کنید .
چربی :
چربی ها برای تکامل مغز کودک ضروری هستن ولی باید به میزان کم استفاده شوند و در بین چربی ها اسید های چرب امگا 3 برای مغز مفید میباشند . منابع چربی شامل : تخم کتان ، گردو ، روغن زیتون و دانه سویا
ممنوعات تغذیه دوران بارداری
با اینکه غذاهایی که در دوران بارداری باید خورده شود، اهمیت دارد؛ غذاهایی که ممنوعیت دارند از آن مهمتر هستند؛ زیرا این مواد میتوانند به بدن آسیب برسانند. پس بهتر است پیش از آنکه به تغذیه ماه اول بارداری برای پسر شدن اهمیت بدهید، به ممنوعات دوران بارداری توجه کنید. چنانچه برای شما نیز سوال پیش آمده است: ” دوران بارداری مادران چی بخورن چی نخورن ؟” در زیر لیست کوتاهی از ممنوعات دوران بارداری آوردهایم:
- کافئین: در دوران بارداری مانع از رشد کامل و صحیح جنین میشود؛ پس بهتر است از نوشیدنیهای کافئیندار دوری کنید و تا حد امکان مصرف چای را نیز محدود نمایید.
- الکل: یکی از نوشیدنیهای غیر مجاز که خطر سقط جنین را به همراه دارد، الکل است. همچنین در صورت عدم سقط جنین، ممکن است منجر به تغییر شکل صورت یا مشکل قلبی یا عقب ماندگی ذهنی شود.
- گوشت خام، ماهی خام و تخممرغ خام: به دلیل امکان آلوده بودن گوشت به انگلهای مختلف و همچنین آلودگی تخممرغ به سالمونلا، بهتر است از غذاهایی که در آنها گوشت نپخته، تخممرغ خام یا ماهی خام استفاده شده است؛ همچون سوشی، کیک خانگی و سس سالاد خانگی، پرهیز کنید.
- ماهی با جیوه بالا: ماهیهای بزرگ دریایی، اغلب مقدار زیادی جیوه دارند. بهترین ماهیهایی که میتوانید در این دوران مصرف کنید، ماهی سالمون، تیلاپیا و قزلآلا است.
- مصرف بیش از حد گوشت اندام، همچون مغز زبان قلوه و…: زیرا این مواد شامل میزان زیادی ویتامین A هستند که یکی از ممنوعات بارداری در سه ماهه اول است.
- جوانه های خام و سبزیجات شسته نشده: از خوردن جوانههای خام همچون ماش، تربچه، شبدر و همچنین سبزیهایی که از شستشوی آها اطمینان ندارید؛ پرهیز کنید.
- شیر و پنیر غیرپاستوریزه: به طور کلی بهتر است از هر ماده غذایی غیرپاستوریزه، همچون شیر و پنیر آب میوه، در دوران بارداری پرهیز کنید.
- غذاهای فرآوری شده بیارزش: بهتر است در این دوران از غذاهای آماده و غذاهای فرآوری شده که میتواند به سلامت شما آسیب بزند و همچنین هیچ محتوای مغذی برای شما و جنین نداشتهباشد، دوری کنید.
- زعفران: بهخصوص در دوران ابتدای بارداری، میتواند سبب خونریزی و جدا شدن نطفه در حال شکلگیری و سقط جنین شود. بهتر است در دوران بارداری زعفران مصرف نکنید.
میوه های ممنوعه در تغذیه دوران بارداری
1. آناناس
2. تمرهندی
3. پاپایا
4. موز
5. هندوانه
7. توت های منجمد
8. کنسرو گوجه فرنگی