نحوه تمیز کردن بینی نوزاد

در همه سنین، گرفتگی بینی آزار دهنده است، اما نوزادان، قادر نیستند که خودشان این مشکل را برطرف کنند. درمان گرفتگی بینی در کودکان بسیار مهم است، زیرا کودک باید بتواند به خصوص در هنگام شیر خوردن، از طریق بینی نفس بکشد. خوشبختانه، راه حل های ساده ای برای تمیز کردن بینی نوزاد وجود دارد که والدین می توانند به سرعت و با کمترین آزردگی نوزاد، اقدام به تمیز کردن بینی نوزاد کنند. برای بررسی روش های تمیز کردن بینی نوزاد تا انتهای مقاله همراه بیبی لوکس باشید.

چگونگی تشخیص گرفتگی بینی نوزاد

از آنجایی که برخی از نوزادان نسبت به داروهای ضد گرفتگی بینی مقاوم هستند، مهم است که قبل از استفاده از پوار یا آسپیراتور، از وجود گرفتگی در بینی مطمئن شوید. در اغلب موارد، والدین می توانند گرفتگی بینی را، چه در داخل سوراخ بینی یا اطراف آن، مشاهده کنند. در غیر این صورت، می توان گرفتگی بینی را بر اساس تنفس پر سر و صدا، خروپف، یا کج خلقی نوزاد تشخیص داد.

مراحل و روش‌های تمیز کردن بینی نوزادان

تمیز کردن بینی نوزاد با استفاده از بخار آب

نفس کشیدن در بخار آب یا حمام بخار یکی از بهترین راه‌ها برای برطرف کردن گرفتگی بینی در کودکان است. تماس با بخار می‌تواند به نرم کردن مخاط مسدودکنندۀ بینی و بیرون آمدن تدریجی آن کمک کند. حمام کردن کودک برای این منظور ضروری نیست و فقط چند دقیقه نشستن با کودک نزدیک در باز حمامی که از آن بخار بیرون می‌آید نیز کافی است. همچنین شما می‌توانید با جوشاندن آب در ظرف این بخار را ایجاد کنید و آن را با احتیاط نزدیک بینی کودک خود، در هر فاصله‌ای که فکر می‌کنید بی‌‌خطر است، نگه دارید. چند بار تنفس کودک باعث نرم شدن مخاط بینی و خروج تدریجی آن خواهد شد. شاید این کار برای کودکانی که بزرگ‌تر از یک نوزاد تازه متولدشده هستند راحت‌تر باشد.

تمیز کردن بینی نوزاد با استفاده از قطرۀ‌ بینی

اگر با راه‌حل بخار مشکل بینی نوزاد شما برطرف نشد، برای تمیز کردن بینی نوزادان و کودکان می‌توانید از قطرۀ بینی استفاده کنید. قطرۀ بینی کودک به نام سالین در داروخانه‌ها در دسترس است. یک قطره‌چکان تمیز هم آماده کنید. پس از تهیه کردن قطره می‌توانید به شکل زیر برای تمیز کردن بینی نوزادتان عمل کنید:

• دست‌هایتان را تمیز بشویید.
• سر فرزندتان را عقب بدهید یا او را به پشت بخوابانید و یک حولۀ لوله‌شده را زیر سر او بگذارید.
• یک قطره از محلول را با قطره‌چکان در هر سوراخ بینی بریزید تا مخاط را رقیق و شل کند.
• پس از ریختن قطره، سعی کنید سر او را حدود ۲۰ ثانیه ثابت نگه دارید یا هر دو سوراخ بینی را خیلی آرام ماساژ دهید.
• این زمان برای نوزادان کوچک‌تر نباید بیشتر از ۱۰ ثانیه باشد.
• شما می‌توانید بگذارید تا مخاط بینی خودبه‌خود خارج شود.
• سپس به آرامی اطراف و بیرون سوراخ‌های بینی او را با یک گوش‌پاک‌کن نرم تمیز کنید.
• مراقب باشید که هرگز و به‌هیچ‌وجه گوش‌ پاک‌کن را داخل سوراخ‌های بینی نوزاد نکنید.

همچنین هرگز از اسپری‌های ضداحتقان بینی نیز برای کودک یا فرزندان کوچک‌تر خود استفاده نکنید. پزشکان آنها را برای کودکان کمتر از شش سال توصیه نمی‌کنند. اسپری‌های بینی مؤثر نیست و می‌تواند تأثیر برگشتی داشته باشد و در درازمدت احتقان کودکتان را بدتر کند. همچنین از قطرۀ سالین، بیشتر از چهار روز پشت سر هم استفاده نکنید، زیرا این کار هم می‌تواند به مرور بینی او را خشک و اوضاع را بدتر کند. همچنین تمیز کردن قطره‌چکان را در هر بار استفاده فراموش نکنید.

تمیز کردن بینی نوزاد با اسپری رفع گرفتگی بینی

در حالی که معمولاً بزرگسالان فقط زمانی از اسپری بینی استفاده می کنند که بینی آن ها خشک باشد، در صورتی که بدانید، به دلیل غلیظ بودن ترشحات مخاطی بینی نمی توانید به راحتی بینی کودک خود را تمیز کنید، استفاده از این روش بسیار مفید خواهد بود.

در حالی که می ‌توانید اسپری ‌های بینی یا قطره‌ های مخصوص نوزادان را از بازار تهیه کنید، می ‌توانید خانه، با مخلوط کردن 1 فنجان آب گرم با یک چهارم قاشق چای‌ خوری نمک، این قطره ها را بسازید.

توجه داشته باشید که قطره های بینی، ملایم تر از اسپری های بینی هستند، اما عملکرد مشابهی دارند. همچنین مهم است که به خاطر داشته باشید که هرگز نباید از اسپری های بینی دارویی برای کودک خود استفاده کنید – فقط اسپری سرم.

هدف استفاده از اسپری بینی این است که ترشحات مخاطی بینی کودک را رقیق کند. به خاطر داشته باشید که بینی نوزادان بسیار کوچک تر از بینی بزرگسالان است، بنابراین نیازی به استفاده از مقدار زیادی سرم نیست.

برای انجام این کار، نوزاد را به پشت بخوابانید و با قطره چکان، 3 تا 4 قطره را در هر سوراخ بینی بریزید. چنانچه نوزاد عطسه کرد تعجب نکنید! یک دقیقه صبر کنید تا قطره ها اثر بگذارند و مطمئن شوید که در این مدت، قبل از تخلیه بینی با یک آسپیراتور بینی یا پوار، سر کودکتان را عقب نگه داشته اید. گاهی اوقات، به خصوص زمانی که نوزاد عطسه می کنند، قطره ها به تنهایی برای شل کردن و پاکسازی مخاط کافی هستند.

تمیز کردن بینی نوزاد با استفاده از پوآر بینی

برای تمیز کردن بینی نوزاد با پوآر حتماً نیازی به استفاده از قطره نیست، قطرۀ بینی معمولاً برای موقعی است که مخاط بینی نوزاد خشک است. شما می‌توانید برای تخلیۀ مخاط بینی معمولاً خیس نوزاد، از پوآر بدون قطرۀ سالین استفاده کنید. در مواقعی که مخاط بینی نوزاد سفت یا خشک است نیز می‌توانید از محلول و پوآر با هم استفاده کنید. این دو روش به شکل زیر است:

پوآر بدون قطرۀ سالین:

برای تمیز کردن بینی نوزاد توسط پوآر بینی به تنهایی و بدون قطرۀ سالین می‌توانید به روش زیر عمل کنید:

• دست‌هایتان را بشویید.
• حباب را فشار دهید تا هوای آن تخلیه شود.
• به ‌آرامی نوک سرنگ را وارد ابتدای سوراخ بینی کنید.
• هرگز سرنگ را بالاتر از نوک بینی نبرید، چون دردناک و خطرساز است و باعث زخم بینی می‌شود.
• اجازه دهید حباب باز شود تا مخاط را جمع کند.
• پوآر را از بینی نوزاد خارج کنید.
• با چند بار رها کردن حباب، مخاط را به بیرون فشار دهید.

پوآر همراه قطرۀ سالین:

اگر وقتی از پوآر به تنهایی استفاده می‌کنید، کودکتان اذیت می‌شود، بهتر است از قطرۀ سالین همراه پوآر بینی استفاده کنید. برای این کار، اول قطره را درون سوراخ بینی بریزید و برای چند ثانیه ماساژ خیلی آرامی بدهید و سپس با آرامش و رعایت ترتیب، به شکل زیر عمل کنید:

• دست‌هایتان را بشویید.
• حباب پوآر را فشار دهید تا هوای داخل آن تخلیه شود.
• سپس به آرامی نوک پلاستیکی را وارد ابتدای سوراخ بینی او کنید.
• هرگز پوآر را بالاتر از همان نوک بینی نوزاد نبرید.
• می‌توانید سوراخ دیگر بینی را آرام با انگشت خود ببندید تا مکش بهتری داشته باشد.
• حالا حباب فشرده را به آرامی رها کنید تا مخاط بینی و محلول موجود را جمع کند.
• پوآر را خارج کنید.
• سر پوآر را جدا کنید و حباب را فشار دهید تا مخاط بیرون بیاید.
• آن را تمیز کنید و این کار را برای سوراخ دیگر بینی تکرار کنید.
• به یاد داشته باشید که این کار باید با ملایمت انجام شود.

اگر بینی را با خشونت یا با عجله مکش کنید، بافت بینی ممکن است ملتهب شود یا حتی خونریزی کند. اگر پس از پنج تا ۱۰ دقیقه بینی کودک هنوز هم گرفته است، چند دقیقه صبر کنید و بعد دوباره قطرۀ سالین را در سوراخ بینی بریزید و فرایند مکش را تکرار کنید. اگر کودک شما در برابر انجام این کار به شدت مقاومت می‌کند، باز هم مدتی صبر کنید و بعد دوباره امتحان کنید. بینی فرزندتان را بیش از سه بار در روز با مکش تمیز نکنید، وگرنه پوشش داخلی آن را تحریک خواهید کرد.

اگر ترشحات بینی کودک همچنان ادامه داشت، استفاده از پوآر را قطع کنید، زیرا ادامه دادن باعث ایجاد مشکلاتی در تنفس کودک شود که نیاز به معاینۀ پزشک دارد. سپس برای برطرف شدن مخاط و ترشحات بینی کودکتان به اورژانس بیمارستان یا پزشک کودک مراجعه کنید.

نحوه شستن پوآر بینی 

پوآر و قطره‌چکان را پس از هر بار استفاده به خوبی با آب گرم و صابون بشویید. مراحل شستن به شکل زیر است:

1. حباب را درحالی‌که نوک آن در آب و صابون است چند بار فشار دهید تا داخل آن نیز تمیز شود.
2. بهتر است آب و صابون داخل حباب را ابتدا تکان دهید و بعد خالی کنید.
3. چند بار آن را با آب گرم تمیز آبکشی کنید.
4. سرنگ پوآر را با نوک رو به پایین در یک لیوان بگذارید تا خشک شود.
5. قطره‌چکان را نیز بشویید و خشک کنید و هر بار قبل از استفادۀ دوباره نیز تمیزش کنید.

کی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اکنون که می دانید چطوری بینی نوزادم رو تمیز کنم، لازم به ذکر است در صورت مشاهده علایمی نظیر تب، راش‌های پوستی، گرفتگی و پری بینی همراه با ورم پیشانی، چشم‌ها، بینی و حلق، گرفتگی بینی بیش از دو هفته، سختی در تنفس، سختی در تغذیه یا بروز درد و عصبی بودن‌‌ شیرخوار لازم است به متخصص مراجعه کنید.