نکاتی که باید برای شیردهی به نوزاد باید بدانید – شیردهی به نوزاد یک راه طبیعی برای تأمین غذای نوزاد در ماه‌های اول است و همچنین به بهبود مادر بعد از زایمان نیز کمک می‌کند. آکادمی اطفال آمریکا (AAP) و همچنین سازمان بهداشت جهانی (WHO) به تغذیه‌ی نوزاد در شش ماه اول تنها با شیر مادر تأکید کرده‌اند. بعد از ۶ ماه اول هر دو سازمان مصرف میوه، سبزیجات و غلات در کنار شیر مادر را پیشنهاد می‌کنند.
با این حال شیردهی یک مسئله‌ی شخصی است و حتی برخی افراد ممکن است نتوانند به نوزاد خود شیر دهند. در این صورت کودک باید با روش‌های دیگر تغذیه شود تا روند رشد او کند نشود. در این مقاله مزایای شیردهی، مشکلات و مواردی که باید در نظر داشته باشید را شرح داده‌ایم. با لوکس بیبی همراه باشید.
سینه خوردن یا شیرخوارگی یعنی چه؟
شیرخوارگی زمانی است که کودک با شیر مادر، که معمولاً مکیدن آن مستقیماً از پستان صورت می گیرد، تغذیه می شود. تصمیم گیری درباره شیردهی امری شخصی است. اما در دوران شیردهی ممکن است منجر به ابراز نظرات دوستان و خانواده نیز شود.
بسیاری از متخصصان پزشکی، از جمله آکادمی اطفال آمریکا اکیداً توصیه می کنند شیردهی به مدت 6 ماه (بدون غذای کودک، آب میوه و آب) انجام شود. پس از شروع سایر غذاها نیز توصیه می شود شیردهی را تا اولین سال زندگی کودک ادامه دهید.
اینکه چند بار باید به کودک خود شیر دهید به این بستگی دارد که کودک شما وعده های غذایی کوچک و مکرر را ترجیح می دهد یا تغذیه طولانی تر را؟! این امر با رشد کودک تغییر می کند. نوزادان اغلب ترجیح می دهند هر 2-3 ساعت یک بار تغذیه کنند. تا 2 ماهگی، معمولاً هر 3-4 ساعت یک بار تغذیه صورت می گیرد و تا شش ماهگی، اکثر نوزادان هر 4-5 ساعت یک بار تغذیه می کنند.
یکی از معمول ترین راه هایی که کودکان به شما می گویند که گرسنه هستند، گریه است. دیگر نشانه های آماده بودن کودک برای تغذیه عبارتند از:
- لیسیدن لب ها یا بیرون آوردن زبانشان
- دهان‌گَردی، که شامل حرکت فک، دهان یا سر آنها برای جستجوی سینه است.
- قرار دادن دست در دهانشان
- باز کردن دهانشان
- سر و صداکردن
- مکیدن چیزها
مزایا شیردهی به نوزاد چیست؟
تغذیه با شیر مادر فواید سلامتی کوتاه مدت و بلند مدتی برای مادر و کودک دارد. این مزایا برای کودک شامل موارد زیر است:
- کاهش عفونت‌ها: نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند به عفونت‌های کودکی کمتری مانند عفونت گوش، عفونت‌های تنفسی، عفونت‌های روده و همچنین سرماخوردگی مبتلا می‌شوند.
- مصونیت بالاتر در برابر ویروس‌ها و باکتری‌ها: شیر مادر حاوی ایمونوگلوبولین یا آنتی‌بادی‌های مادر است. این پروتئین‌ها به تقویت سیستم ایمنی بدن نوزاد کمک می‌کند.
- کاهش خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS): کودکانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، خطر کمتری در سال اول تولد، برای ابتلا به SIDS دارند.
- وزن سالم: شیردهی به نوزادان وزن آنها را ایده‌آل نگه داشته و نسبت به کودکانی که شیرخشک مصرف می‌کنند، چاقی کمتری دارند.
- کاهش خطر دیابت: تغذیه با شیر مادر خطر ابتلا به دیابت نوع یک را کاهش می‌دهد.
- یک منبع کامل: نوزادان در مراحل مختلف رشد به مواد مغذی متفاوتی نیاز دارند. شیر مادر یک منبع کاملی است که به طور طبیعی این نیازها را برای نوزاد تأمین می‌کند.
مزایا شیردهی تنها برای کودک نیست. مادران نیز از برخی مزایا این امر برخوردار می‌شوند که این مزایا عبارت‌اند از:
- بهبود یافتن: شیردهی موجب می‌شود تا اکسی‌توسین بیشتری آزاد شود که این هورمون به انقباضات رحمی کمک کرده و موجب می‌شود رحم به اندازه‌ی قبل از بارداری برگردد.
- کاهش وزن سریع‌تر: مادرانی که به نوزادان خود شیر می‌دهند، سریع‌تر وزن به جا مانده از بارداری خود را از دست می‌دهند.
- کاهش ابتلا به افسردگی: خطر ابتلا به افسردگی بعد از زایمان در مادرانی که با شیر مادر، کودک خود را تغذیه می‌کنند، بسیار کمتر از مادران دیگر است.
- کاهش خطر برخی سرطان‌ها: هرچه مادران مدت زمان بیشتری را به شیردهی نوزاد خود بپردازند، خطر ابتلا به سرطان پستان و تخمدان را کاهش می‌دهند.
میزان تولید شیر مادر تا حد زیادی به میزان شیری که نوزاد می‌خورد، بستگی دارد
بهترین پوزیشن برای شیردهی چیست؟
بهترین پوزیشن برای شما موقعیتی است که در آن شما و کودکتان هر دو راحت و آرام باشید و برای حفظ موقعیت یا ادامه شیردهی تحت فشار نباشید. در اینجا برخی از پوزیشن های معمول شیردهی به کودک آورده شده است:
۱) موقعیت گهواره
در حالی که تمام بدن کودک رو به شماست، سر او را در خمیدگی آرنج خود قرار دهید. شکم کودک خود را در برابر بدنتان قرار دهید تا احساس حمایت کامل داشته باشد. بازوی دیگر و آزاد شما می تواند برای حمایت از سر و گردن کودک در اطراف آن ها قرار گیرد یا برای حمایت از کمر کودک روی پاهای او قرار گیرد.
۲) وضعیت فوتبالی
پشت کودک را در امتداد ساعد خود قرار دهید تا سر و گردن کودک را مانند توپ فوتبال در کف دست خود نگه دارید، و از آن ها حمایت کنید. این وضعیت برای نوزادان و بچه های کوچک بهتر جواب می دهد. علاوه بر این اگر در دوران نقاهت پس از زایمان سزارین هستید و باید از شکم خود در برابر فشار یا وزن کودک محافظت کنید، وضعیت خوبی است.
۳) حالت دراز کشیدن به پهلو
این وضعیت برای شیردهی شبانه در رختخواب عالی است. اگر در دوران نقاهت پس از اپیزیوتومی (برشی برای عریض کردن دهانه واژن در حین زایمان) هستید، این وضعیت بسیار خوب است.
فراموش نکنید که از بالش در زیر سر خود استفاده کنید تا راحت باشید. سپس نزدیک کودک خود دراز کشیده و از دست آزاد خود برای قرار دادن پستان و نیپل در دهان کودک استفاده کنید. به محض چفت شدن مناسب کودک، با دست آزاد خود سر و گردن او را نگهدارید تا برای ادامه شیردهی چرخش یا فشاری ایجاد نشود.
۴) نگه داشتن گهواره ای ضربدری
روی صندلی راحتی که دسته دارد، صاف بنشینید. کودک خود را در خم بازوی مخالف سینه ای که از آن برای شیردهی استفاده می کنید، نگه دارید. با دست خود سر آنها را مورد حمایت قرار دهید. کودک را مقابل تنه خود قرار دهید؛ به گونه ای که شکم هایتان روبروی یکدیگر قرار بگیرند.
از دست دیگر خود استفاده کنید تا به صورت U شکل برآمدگی سینه را بگیرید. دهان کودک را به سمت سینه بیاورید و آن ها را نزدیک یکدیگر گهواره کنید. اما به سمت جلو خم نشوید.
۵) وضعیت خوابیده به پشت
این وضعیت که به آن شیردهی بیولوژیکی نیز گفته می شود، به نظر وضعیت بسیار خوبی است. این وضعیت اساساً بهره بردن از غرایز طبیعی شیردهی شما و کودکتان است. به پشت، اما نه صاف، روی یک کاناپه یا تخت دراز بکشید. حمایت مناسبی برای سر و شانه های خود ایجاد کنید.
کودک خود را به گونه ای که تمام بخش جلوی شما درگیر شود، در آغوش بگیرید. اجازه دهید کودک در هر وضعیتی که شما پس از قرار گرفتن گونه های او در نزدیکی سینه راحت هستید، قرار بگیرد. در صورت نیاز به چفت شدن کودک کمک کنید.
مواردی که باید قبل از شیردهی به نوزاد در نظر بگیرید
شیردهی می‌تواند ایراداتی نیز داشته باشد، بنابراین قبل از اینکه تصمیم خود را بگیرید، این نکات را به خاطر داشته باشید.
- درد و ناراحتی: بسیاری از مادران در ۷ تا ۱۰ روز اول بعد از شروع شیردهی ممکن است احساس درد و ناراحتی داشته باشند. این امر اغلب موقت است، اما می‌تواند، تغذیه‌ی روزهای ابتدایی نوزاد را با مشکل مواجه کند.
- عدم انعطاف‌پذیری: در هفته‌های اول نوزادان ۱۲ بار در روز ممکن است، از شیر مادر تغذیه کنند که این کار می‌تواند بسیار سخت باشد.
- عدم اندازه‌گیری: محاسبه‌ی اینکه چه مقدار شیر تولید می‌کنید و چه مقدار نیاز کودک است، می‌تواند سخت باشد. برای اینکه بدانید آیا کودک شما به اندازه شیر می‌خورد، باید به عوامل دیگری مانند وزن کودک و میزان ادرار روزانه آن دقت کنید.
- رژیم غذایی و مصرف داروها: زمانی که نوزاد خود را با شیر مادر تغذیه می‌کنید، بخش زیادی از غذا، دارو و مشروبات الکلی را با کودک خود شریک هستید. مقداری از این مواد می‌تواند از طریق شیر به نوزاد منتقل شود. اگرچه تعداد کمی از آنها می‌توانند برای کودک مشکل‌ساز باشند، اما باید در تمام مدت شیردهی به نوزاد مراقب تغذیه‌ی خود نیز باشید.
علائم هشدار دهنده دوران شیر دهی
شیردهی روندی طبیعی و سالم است. اما در صورت بروز موارد زیر با پزشک خود تماس بگیرید:
- سینه های شما به طور طبیعی قرمز، متورم، سفت یا زخم شده اند.
- ترشح یا خونریزی غیرمعمول از نوک پستان های خود دارید.
- در مورد اضافه نشدن وزن یا عدم دریافت شیر کافی توسط کودک نگران هستید.
اگر به عنوان کسی که به تازگی مادر شده است در دو راهی انتخاب شیر خشک یا شیر مادر گیر افتاده‌اید، برای کسب اطلاعاتی در مورد انتخاب بهترین تغذیه برای نوزاد خود و نکات مربوط به دوران شیردهی بهتر است به پزشک متخصص کودکان و یا متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید.
